Alman Birliği Günü (Tag der Deutschen Einheit), Almanya’da ulusal bayramdır. Bu özel gün, Doğu ve Batı Almanya’nın 1990 yılında yeniden birleşmesini kutlamak için 3 Ekim’de kutlanır. Birçok resmi kurum, banka ve hükümet binası bu özel günde kapalıdır.
Gelin şimdi birlikte önce Alman Birliği Günü’nün tarihine sonra da Almanların bu günü kutlama yollarına bakalım.
Alman Birliği Günü tarihi
Alman Birliği Günü tarihine kısaca değinmekte fayda var. Almanya, II. Dünya Savaşı’nın ardından yenildiğinde, Müttefikler tarafından dört bölüme ayrıldı. Askeri kontrollü bu bölümler Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Fransa ve Birleşik Krallık tarafından kontrol altına alındı.
23 Mayıs 1949’da ABD, Fransa ve Birleşik Krallık tarafından kontrol edilen kesimler Federal Almanya Cumhuriyeti oldu. Sovyetler Birliği tarafından kontrol edilen kesim daha sonra 7 Ekim 1949’da Alman Demokratik Cumhuriyeti oldu. Aslında Almanya iki ayrı ülke haline gelmiş oldu.
Bu iki farklı ülkenin her biri, kendi ekonomik ve politik sistemleriyle birlikte kendi para birimleri altında faaliyet gösteriyordu. Alman Demokratik Cumhuriyeti vatandaşları sık sık göz altına alınmanın yanı sıra Doğu Alman Polisi (Staatssicherheit) tarafından siyasi baskıya maruz kalıyordu.
Bu baskılar, Doğu Almanya’da nihayetinde sınırların açılmasına ve gerçek siyasi reform çağrısında bulunan protestolara sebep oldu.
Bu gösterilerin başlamasından iki ay sonra, 9 Kasım 1989’da Doğu ve Batı Almanya arasındaki kontrol noktaları açıldı ve Alman Birliği Günü için önemli bir yol kat edilmiş oldu. Böylece, vatandaşların iki bölge arasında serbestçe seyahat etmelerine izin verildi.
Bu tarihten sonraki birkaç hafta içinde, Berlin’in iki parçasını ayıran fiziksel duvar, vatandaşlar tarafından yavaş yavaş parçalandı. Bu da duvarda birçok delik ve sınır geçiş açıklıkları yarattı.
Duvarın resmi yıkımı 13 Haziran 1990’da Doğu Alman ordusunun duvarı yıkmaya başlamasıyla başladı. Ağustos 1990’da, Birleşme Anlaşması hem Doğu hem de Batı Almanya tarafından imzalandı. 3 Ekim 1990’da resmiyet kazandı.
Alman Birlik Günü böylece kutlanmaya başlandı. Bu tarihten sonra da Batı Almanya’da 7 Haziran 1950’den bu güne kadar kullanılan Alman bayrağı Almanya genelinde yasallaşmış oldu.
“Alman bayrağı, renkleri, tarihçesi ve anlamı” başlıklı yazımız da Almanya’ya ilişkin bilmediğiniz bazı bilgileri öğrenmenize yardımcı olacaktır.
Almanya’da bu özel gün nasıl kutlanır?
Alman Birliği Günü, 3 Ekim’de Almanya’nın birçok eyaletinde kutlanır. Bu eyaletlerin başkentlerinde, 3 Ekim festival havasında, havai fişeklerle kutlanır. Ücretsiz konserler, gösteriler düzenlenir, halkın neredeyse tamamı bu etkinliklere katılarak bu özel günü kutlar.
Alman Birlik Günü boyunca Berlin’de Brandenburg Kapısı çevresinde canlı müzik grupları sahne alır. Kutlamalar ayrıca ailelere uygun binicilik, zar oyunları, tiyatro gösterileri, karaoke gibi birçok aktivite içerir.
Her yıl farklı bir Alman şehri ulusal kutlamalara ev sahipliği yapsa da, Berlin her zaman birkaç gün süren büyük bir “Burgerfest” gösterisi düzenler. Tüm Alman bölgelerinden gelen yemeklerin ve çeşitli kültürel sunumların bulunduğu bu festivallerde birçok farklı siyasi konuşma, konser ve havai fişekler yer alır.
Ancak belirtmekte fayda var: Almanya’da Alman Birliği Günü Türkiye’deki Cumhuriyet Bayramı heyecanında ve tadında geçmez. Almanya’da insanlar ülkelerine karşı duygularını göstermekte, 2. Dünya Savaşı’nda yaşananlardan dolayı biraz daha tedbirlidir. Deutschland.de sitesinde Alman Birlik Günü ile ilgili detaylı bilgilere bakmak isterseniz bu linke göz atın.
Almanya 3 Ekim 1990’da, özellikle II. Dünya Savaşı boyunca yaşanan soykırımın ardından, doğu ve batının birleşmesiyle tarihine beyaz bir sayfa açtı. Belki birçoğumuz için sadece çocukluk anısı olsa da, gelin merhum Mehmet Ali Birand’ın o güzel anlatımı ile Almanyalar’ın Birleşmesi’ni 32. Gün belgeseli ile izleyelim.
Almanya’ya ilk kez 2014 yılında, Uluslararası Kültür ve Yönetim alanında yüksek lisans eğitimi almak için geldim. Burada edindiğim dostluklar, bu bambaşka kültüre kendimi ait hissettirdi; eşim Evrim ve oğlum Leo ile kurduğum ailem ise, Almanya’ya “ev” dememi sağladı.
Türkiye’den buraya gelen kimse kendini evinden uzak hissetmesin diye kurduğumuz “Turkish Expats” Facebook gruplarımızı, şimdi Vasistdas aracılığıyla ulusal boyuta taşıyoruz.
Almanya’ya adapte olabilmek, biraz da kendi kültürümüzü yaşatabilmekten ve anadilimizde kendimizi ifade edebilmekten geçiyor. Ben de bu süreçte Vasistdas’ta içerik üretiyor ve blog yazıları yazıyorum, deneyimlerimi paylaşıp faydalı olmayı hedefliyorum.
Almanya’yı Doğu ve Batı olarak ikiye ayıran soğuk savaşın sembolü Berlin Duvarı (utanç duvarı) bir çok filme de konu olmuştur. 1990 barışın tarihidir 🙂