ABD Başkanı Donald Trump, yeni gümrük vergisi tarifelerini duyurdu. Çok sayıda ülkeye yönelik ek vergi getirilirken, bu uygulama dünya çapında çok sayıda ülkenin de tepkisini çekti.
ABD, tüm ülkelerden yapılan ithalatlara genel olarak yüzde 10 oranında gümrük vergisi uygulayacak. Ancak bu her ülke için geçerli değil, bazı ülkelere karşı daha fazla vergi yükü getirildi. ABD yönetimi birçok ülkeyi daha yüksek vergilerle hedef alan karmaşık bir mekanizmayı da duyurdu.
ABD’den beklenen gümrük vergisi hamlesi geldi
ABD yönetimi her ülke için, hem gümrük vergilerini hem de diğer ticaret engellerini temsil edecek bir oran belirledi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Trump, kendilerine zarar veren tüm ticaret duvarlarını yerle bir edeceklerini söyleyerek, “ABD’nin altın çağı geri geliyor. Bugün ekonomik bağımsızlığımızı ilan edeceğiz” dedi.
Hangi ülkelere ne kadar vergi uygulanacak?
ABD tarafından getirilen vergi oranlarına bakıldığında Avrupa Birliği’ne yüzde 20 ve Türkiye’ye yüzde 10 ek vergi getirildi.
En yüksek ek gümrük vergisi yüzde 50 ile Lesotho, Saint-Pierre ve Miquelon oldu. Ardından yüzde 49 ile Kamboçya, 48 ile Laos, 47 ile Madagaskar geldi. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’e karşı ise mevcut gümrük vergilerine ek olarak yüzde 34’lük bir yeni vergi konuldu. Yüzde 10 düzeyindeki vergiler 5 Nisan Cumartesi günü, diğer ülkelere uygulanacak yüksek vergiler ise 9 Nisan Çarşamba gününden itibaren yürürlüğe girecek.
ABD’ye ithal edilen tüm otomobillere yüzde 25 oranında ek vergi uygulanacak. Otomobil yedek parçaları içinse en geç 3 Mayıs itibari ile bu uygulama yürürlüğe girecek.
Almanya için bu karar ne ifade ediyor?
Yapılan bu hamle kuşkusuz Avrupa’da tepkilere neden oldu. Dünyanın üçüncü büyük ekonomisi olan Almanya, Beyaz Saray’ın gümrük listesinde ayrı olarak yer almıyor, bu da AB ile aynı kurallar çerçevesinde olduğunu gösteriyor.
Getirilen vergi ile birlikte ekonomistler, Alman ekonomisinin etkileneceği düşünüyor. Avrupa ve özellikle ihracat gücü yüksek olan Almanya’nın yüksek vergiden kötü etkileneceğini ifade eden Avrupa Ekonomik Araştırmalar Merkezi (ZEW) Başkanı Achim Wambach, “Almanya’dan ABD’ye ihracatın yaklaşık yüzde 20 oranında düşmesi bekleniyor. GSYH yüzde 0,5’e kadar gerileyebilir” dedi.
Münih’teki Ifo Enstitüsü’ne göre, getirilen yeni vergilerle birlikte Almanya’nın GSYH’si kalıcı olarak yüzde 0,3 oranında düşebilir. Özellikle ilaç, otomotiv ve makine mühendisliği gibi sektörlerin etkileneceği düşünülüyor.
Avrupa Birliği karşılık verecek mi?
Getirilen gümrük vergisi sonrasında AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Çelik vergilerine karşı ilk önlem paketini zaten tamamlıyoruz ve görüşmeler başarısız olursa çıkarlarımızı ve şirketlerimizi korumak için başka önlemler de hazırlıyoruz” açıklamasında bulundu.
Şu anda çok net bir tablo yok. Ancak komisyon kaynaklarına göre, geniş kapsamlı bir misilleme vergi dizisinin getirilmesi hedefleniyor. Öte yandan X, Google, Amazon, Netflix gibi şirketlere yönelik vergi uygulaması düşünülüyor.
ABD araçlarına yönelik gümrük indirimi gibi teklifler dışında, yeni anlaşmalar da seçenekler arasında. AB Komisyonu’na göre, AB ile Trump arasında ABD sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatını artırmaya yönelik yeni bir anlaşma gündeme alınabilir.
Almanya’dan tepkiler yükseldi
AfD lideri Alice Weidel, Donald Trump’a tepki göstererek, “Gümrük vergileri serbest ticaret için temelde zehirdir” ifadelerini kullandı. Alman Perakendeciler Birliği (HDE) Genel Müdürü Stefan Genth, “Birçok ticaret şirketi, en azından orta vadede, tarife artışlarını satış fiyatlarında son tüketicilere yansıtmak zorunda kalacak” açıklamasında bulundu.
Şansölye Olaf Scholz ise uygulamanın temelden yanlış olduğunu ve küresel ticaret düzenine bir saldırı anlamına geldiğini belirterek, “Sadece kaybedenler olacak. Bu, dünya çapında refahlık yaratan bir ticaret sistemine yönelik bir saldırıdır. AB, ticaret savaşını önlemek amacıyla ABD hükümetiyle görüşmeye hazır. AB ülkeleri çatışmaya değil iş birliğine kararlıdır ve aynı zamanda çıkarlarını da savunacaktır. Avrupa, ABD’nin kararına karşı güçlü ve uygun şekilde yanıt verecektir” sözlerini kullandı.
Alman Otomotiv Sanayicileri Derneği (VDA) Başkanı Hildegard Müller ise ABD’nin bu adımının ticaret politikasında temel bir dönüm noktası olduğunu söyleyerek, “Bu, ABD’nin kurallara dayalı küresel ticaret düzeninden ayrılmasıdır – ve dolayısıyla küresel değer yaratma ve dünyanın birçok bölgesinde buna karşılık gelen büyüme ve refahın temelinden bir ayrılmadır. Bu, Amerika’nın önceliği değil, yalnızca Amerika’dır” dedi.
