Alman eğitim sistemi

Alman eğitim sistemi, kalitesi ve çeşitliliğiyle dünya üzerindeki tüm ülkeler arasında ön planda yer alıyor. Bu sistem, bireylerin toplumda ve dünyada yer edinmelerine olanak tanıyan, uluslararası geçerli bir yapıya sahip. Eğitim, eyaletlere göre farklılaşsa da temel prensipler ve politikaların korunmasına ekstra bir özen gösteriliyor.

Alman eğitim sistemi, dünya standartlarını aşan kurumlar sayesinde uygun maliyetlerle yüksek kaliteli eğitim imkanı sunuyor. Öğrenciler, modern dünya ve teknolojik gelişmelere kolay adapte olabiliyor ve farkındalıkla yetişiyorlar. Peki Alman eğitim sistemini bu kadar özel kılan şey nedir?

Bu arada Alman vatandaşlığının avantajları konusuna değindiğimiz yazımızı da kesinlikle okumanızı öneriyoruz.

Alman eğitim sistemi modeli

Almanya’daki eğitim sisteminde öğrenciler, dünyadaki birçok ülkeye göre daha uygun maliyetlerle, yüksek kaliteli bir eğitim görerek tüm dünyada geçerliliği olan bir eğitim görüyor. Dünya standartlarının üzerindeki eğitim kurumları sayesinde, istek ve hedefleri doğrultusunda yaptıkları seçimlerle modern dünyaya ve teknolojik gelişmelere çok daha kolay şekilde uyum sağlıyor.

Bilim ve felsefeyi kişisel hayatlarında kullanarak ne istediğini bilen, ayakları yere sağlam basan bireyler olarak yetişiyorlar.

Almanya’da eğitim sisteminde süreç biraz farklı işliyor. 6 yaşına gelen her çocuk, Almanya’da okula gitmek zorunda. Bu süreçte eğitim sistemi aslında 5 ana başlık altında sıralanabilir:

• Okul öncesi eğitim (Kindergarten, Kinderkrippe)
• İlköğretim (Grundschule, Primary Schule)
• Orta öğretim (Hauptschule, Realschule, Gymnasium)
• Yüksek öğretim (Berufsschule, Fachoberschule)
• Sürekli eğitim (Fachhochschule, Universitat)

Almanya’da okul öncesi eğitim

Almanya’daki okul öncesi eğitim, 0-6 yaş arasındaki çocuklara yönelik ve zorunlu olmamakla birlikte oldukça da yaygın. Anaokulu ve kreşler, çocukların dil ve sosyal becerilerini geliştirirken, özellikle göçmen çocuklar için ders dili ve okul hayatına adaptasyon konusunda önemli bir rol oynuyor.

Alman hükümetinin ilköğretime başlamaya hazır her göçmen çocuğun 3 ay içinde eğitime başlamasını şart koşmasıyla, kreş ve anaokullarının eğitimdeki yeri daha da güçlü bir konuma geliyor.

Almanya’da ilköğretim (Grundschule)

Alman eğitim sistemi kurallarına göre ilköğretim, Almanya’da 6 yaşından itibaren başlıyor ve öğrenciler Grundschule’de temel eğitim alıyor. Eğitim süresi Berlin ve Brandenburg’da 6 seneyken, diğer eyaletler 4 sene olarak farklılık gösteriyor. Bu dönem, öğrenciler için gelecekteki eğitim yollarını belirlemeye başlamaları için en ideal dönemdir.

Alman ilköğretim okullarında dersler çoğunlukla sabah saatlerinde yapılıyor. Okuma, yazma ve temel bilgi dersleri ile birlikte sportif ve sosyal etkinlikler de eğitim programının bir parçası olarak öğrencilere sunuluyor. Eğitim sisteminde notlar 1 ve 6 arasında değişiyor. En yüksek notu ise 1 oluşturuyor. Not puanlaması tam olarak şöyle;

• 1: Pekiyi
• 2: İyi
• 3: Orta
• 4: Yeterli
• 5: Geçer
• 6: Başarısız

Almanya’da ortaöğretim

Almanya eğitim sistemi açısından karmaşık gibi gelse de bu başlık altında ortaöğretim konusuna daha da hakim olabileceksiniz. İlköğretimi tamamlayan öğrenciler, başarı ve ilgi alanlarına göre farklı ortaöğretim okullarına yönlendiriliyor. Bu okullar genel olarak Hauptschule, Realschule, Gesamtschule ve Gymnasium olmak üzere 4 ana kategoriye bölünebilir.

Hauptschule, temel düzeyde eğitim sunarak öğrenciyi meslek hayatına hazırlar. 5 yıllık eğitim sürecinde, öğrenciler mesleki becerilerini geliştirir ve başarılı olmaları durumunda daha ileri düzey okullara geçiş yapabilir. Yani Realschule ya da Gymnasium diploması alabilme hakkı da tanır.

Realschule, öğrencilere daha vasıflı meslekler için temel eğitim sunar. 6 yıl süren bu eğitim, öğrencilere meslek hayatına başlama veya lise diploması alma seçeneği sunar.

Gesamtschule, farklı yetenek seviyelerindeki öğrencilere eğitim verir ve Gymnasium’a alternatif bir seçenek sunar. Gesamtschule, yalnızca bazı eyaletlerde bulunuyor. Bünyesinde, tüm yetenek seviyelerinden ve 5. sınıftan 10. sınıfa kadar öğrenciler barındırır.

Gesamtschule’de 9. sınıfa kadar başarılı olan öğrenciler, Hauptschule sertifikası alırken, 10. sınıfa kadar başarılı olanlar Realschule sertifikası alabilir.

Gymnasium, üniversite ve akademik kariyere hazırlık sunar. En nitelikli eğitimi verir. 9 yıl süren eğitim sonrasında öğrenciler, üniversiteye veya meslek yüksek okullarına giriş yapabilir.

Almanya’da yüksek öğrenim

Almanya’daki yüksek öğrenim, üniversiteler (Universität), meslek yüksek okulları (Fachhochschule) ve sanat yüksek okulları (Kunsthochschule) olmak üzere birçok türe sahip. Yüksek öğrenim için Gymnasium ve Abitur diploması gerekir.

Almanya eğitim sistemi gelecek vadediyor

Alman eğitim sistemi, dünya standartlarında ve daha da üstünde bir eğitim sistemi benimsediği için birçok kişi tarafından tercih ediliyor. Fırsat eşitliği sunması, disiplin konusundaki başarısıyla beraber, her sene Almanya’ya binlerce öğrenci eğitim almaya geliyor ya da aileler bile başlı başına bu sebepten dolayı Almanya’ya yerleşmeyi arzuluyor.

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) yayınladığı, okul başarısını değerlendirmeye yönelik PISA Araştırması da kalitenin yüksekliğini kanıtlıyor.

PISA 2022 araştırmasına göz attığımızda; PISA’nın ana konusu olan matematikte 15 yaşındaki öğrencilerin, OECD ülkelerindeki ortalama 472 puana kıyasla 475 puana sahip olduğunu görüyoruz. Okuma alanında OECD ülkelerinde ortalama 476 puanken, 480 puan.

Almanya’da 15 yaşındakilerin fen bilimleri konusunda ortalama performansı 492 olurken, OECD ülkelerinde bu ortalama 485 puan.

Özetle bakacak olursak Almanya, OECD ülkeleri arasında yüksek bir orana sahip ancak 2018 yılına göre kendi içerisinde bir gerileme söz konusu. Gerileme söz konusuyken bile, OECD ortalamasının üzerinde olması, Almanya’nın eğitim sisteminin yüksek standartlara sahip olduğunu gözler önüne seriyor.

Türkler için Almanya’da eğitim

Alman eğitim sistemi Türkiye kökenliler için zorlayıcı olabilir. Özellikle bu konuda entegre olmak çok zor gelebilir. Örneğin Türkiye kökenli öğrencilerin yalnızca yüzde 9’u Gymnasium’a gidebilirken, yüzde 75’i Hauptschule’ye gidiyor. İlerleyen süreçte Türkiye kökenli göçmenlerin, Almanya’ya entegre olma sürecinin değişip değişmeyeceği, bu konuda bir artışın olup olmayacağı da elbette merak ediliyor.