Almanya’da freelancer olmak

Günümüzde serbest çalışma biçimi, sürekli hareket halindeki bir yaşam tarzı için giderek daha fazla tercih edilen bir yol haline geldi. Özellikle Almanya’da freelancer olmak, birçok kişi tarafından tercih ediliyor.

Berlin, Almanya, start-up kültürünün yoğun olduğu, yazılım geliştirme veya grafik tasarım gibi alanlarda bağımsız bir iş kurup, tek bir kuruluşa bağlı olmaksızın profesyonel hizmetler sunmak için mükemmel bir ortam sunar.

Freelancer olarak çalışmanın sunduğu esneklik ve özgürlük, disiplin ve düzenli bir çalışma programı gerektirmesiyle birlikte, bazı zorlukları da beraberinde getiriyor. Eğer kendinizi “Disiplin benim için önemli” diyenler arasında görüyorsanız, Almanya’da serbest meslek sahibi olmayı düşünüyorsanız, bu konudaki rehberimiz tam size göre.

Almanya’da serbest çalışan tanımı

Almanya’da serbest meslek sahibi olmadan önce, Alman mevzuatı çerçevesinde freelancer olarak sınıflandırılıp sınıflandırılmadığınızı belirlemeniz önem taşır. Almanya’da serbest çalışma dünyasında iki ana kategori bulunuyor; serbest meslek sahipleri (Freiberufler) ve ticari işletme sahipleri (Gewerbetreibende).

Bu iki kategori arasında, vergilendirme ve yasal yükümlülükler açısından önemli farklar bulunuyor. Serbest meslek sahipleri genellikle belirli bir uzmanlık alanı, yüksek öğrenim veya yaratıcı faaliyetlerle ilişkilendirilen mesleklerdir.

Eğer Almanya’da serbest meslek sahibi olarak kabul ediliyorsanız, işinizi resmi olarak tescil ettirmenize gerek kalmaz ve bu durum daha az bürokrasi anlamına gelir.

Almanya’da serbest meslek kategorisine giren meslek örnekleri arasında şunlar bulunur:

• Sanatçılar, fotoğrafçılar, müzisyenler, tasarımcılar, oyuncular
• Avukatlar, vergi danışmanları, muhasebeciler
• Doktorlar, diş hekimleri, veterinerler, terapistler, psikologlar
• Gazeteciler, tercümanlar, çevirmenler, yazarlar, öğretmenler
• Mühendisler, mimarlar

Bu meslek grupları dışında kalanlar serbest çalışan olarak nitelendirilmezken, tüccar ya da esnaf olarak kabul edilir. O nedenle de ticaret ofisi aracılığıyla ticaret vergisi değil, bir tüccar ya da esnaf olarak kabul ediliyor ve bu kişilerin işlerini ticaret ofisine kaydettirerek, ticaret vergisi ödemeleri gerekiyor.

Mesleğinizin serbest mi yoksa ticaret mi olduğuna ilişkin son kararı tabii ki “Finanzamt” yani vergi dairesi bilecek. Bu konuda bir sakıncanız varsa yerel vergi dairenize başvuruda bulunabilirsiniz.

Almanya’da freelancer olarak çalışmaya başlamadan önce yapmanız gerekenler

Almanya’da freelancer olarak çalışmaya başlamadan önce bazı adımları atmanız gerekiyor. Aşağıdaki adımları tamamladığınızdan emin olmalısınız:

– Almanya’da çalışma ve yaşama izni
– İkamet kaydı (anmeldung) yaptırma
– Banka hesabı açtırma
– Sağlık sigortası yaptırma

Almanya’da çalışma ve yaşama izni

Almanya’da freelancer olarak faaliyet göstermeye başlamadan önce, ülkede yaşama ve iş yapma hakkınızın olup olmadığını doğrulamanız gerekiyor.

Avrupa Birliği (AB), Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) ve İsviçre vatandaşları Almanya’da serbest meslek icra etme konusunda herhangi bir sınırlama olmadan hareket edebilirken, Türkiye gibi diğer ülke vatandaşları için durum oldukça farklı.

Bu kişilerin, freelancer olarak çalışmalarına olanak tanıyan geçerli bir oturma iznine ihtiyaçları var. Freelancer vize ve oturma izni başvuruları sırasında, Almanya’daki potansiyel müşterilerle zaten iş ilişkisi içinde olduğunuzu belgelemeniz gerekiyor.

Bu, sizinle çalışmak isteyen şirketlerden alınan onay mektupları ya da önceki işlerinizden elde edilen fatura örnekleri ile sağlanabilir.

Bu arada şahıs şirketi açmayı düşünüyorsanız, bu yazımıza da göz atmanızı öneriyoruz.

İkamet kaydı (anmeldung) yaptırma

Yaşama ve çalışma hakkına sahip olmanızın ardından, Almanya’da ikamet ettiğinizi de göstermelisiniz. Freelancer süreci dahil olmak üzere birçok süreçle ilgili olarak dokümanlar sizin oturacağınız adrese gelecek. sahip olduktan sonra da Almanya’da ikamet ettiğinizi göstermeniz gerekiyor. Freelancer süreci dahil olmak üzere bir çok süreçle ilgili dökümanlar sizin ikamet ettiğiniz adrese gelecek.

Banka hesabı açtırma

Almanya’da freelancer ya da bordrolu bir çalışan olun fark etmez, bir banka hesabınızın olması gerekiyor. Kişisel hesabınızla kurumsal işlerinizin karışmasını önlemek adına kurumsal bir hesaba sahip olmalısınız.  

Sağlık sigortası

Almanya’da serbest meslek sahibi olmanız için uygun bir sağlık sigortanızın olması gerekiyor. Almanya’da herkesin sağlık sigortasına kaydolması zorunlu olduğundan, serbest meslek sahiplerinin de bu sistemi doğru bir şekilde anlamaları ve kendilerine en uygun sigorta seçeneğini belirlemeleri gerekiyor. Serbest meslek sahipleri için iki ana sağlık sigortası seçeneği bulunuyor: özel sağlık sigortası ve genel sağlık sigortası.

Genel sağlık sigortası seçeneği (Gesetzliche Krankenversicherung), aylık gelirinizin yaklaşık yüzde 15’i oranında bir maliyetle, minimum aylık 350 Euro ödeme yapmanızı gerektirebilir. Özellikle gelirinizin düşük olduğu dönemlerde bu maliyet yüksek görünebilir; ancak, bu sigorta sizin yanı sıra eşinizi ve çocuklarınızı da kapsıyor.

Almanya’da popüler genel sağlık sigortası sağlayıcıları arasında TK (Techniker Krankenkasse), AOK ve Barmer GEK bulunuyor. Bu sigorta kartı, doktor ziyaretlerinizde ibraz edeceğiniz, üzerinde çip bulunan bir kart (Gesundheitskarte) almanızı sağlıyor.

Özel sağlık sigortası (Private Krankenversicherung) ise, sağlık durumunuz ve risk profilinize göre kişiselleştirilmiş planlar sunar. Genç ve sağlıklı bireyler için aylık 150 Euro gibi daha düşük bir primle başlayan planlar bulunuyor. Fakat, yaş ilerledikçe ve sağlık riskleri arttıkça bu primler 500 Euro veya daha fazlasına çıkabiliyor.

Unutulmamalı ki, özel sigorta poliçeleri genellikle eş ve çocukları kapsamaz. Bu nedenle, hangi sigorta türünü seçeceğinize karar verirken, sundukları kapsam ve maliyetleri dikkatlice değerlendirmenizi öneriyoruz. 

Karşılaştırma yaparken Check24.de, Tarifcheck veya Preisvergleich.de gibi platformlardan faydalanabilir, en uygun sigorta seçeneğini bulabilirsiniz. Ayrıca, Almanya’da sağlık sigortası hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz ilgili rehberlerimize göz atabilirsiniz.

Almanya’da freelancer olmak için gerekli belgeler

Almanya’da serbest meslek sahibi olmanın ilk adımı, vergi dairenize sunulması gereken bir vergi kayıt formu olan “Fragenbogen zur steuerlichen Erfassung”ı doldurmaktır. Bu formu, yerel vergi dairesinin web sitesinden indirebilir, doldurabilir ve ya posta yoluyla gönderebilir ya da ELSTER platformu üzerinden elektronik olarak sunabilirsiniz.

Formun Almanca doldurulması gerekiyor. Bu süreç hakkında yardıma ihtiyacınız olursa, tüm detayların eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulduğundan emin olmak için bir mali müşavirle görüşmek faydalı olabilir.

Eğer bu işlemleri bizzat kendiniz yönetmek istemezseniz, Sorted veya Accountable gibi online hizmetler aracılığıyla serbest meslek kaydınızı yaptırabilir ve vergi beyannamelerinizi kolaylıkla gönderebilirsiniz. Kendi işlemlerinizi kendiniz yapmayı tercih ediyorsanız, aşağıdaki bilgileri sağladığınızdan emin olmalısınız:

• Vergi numarası
• Serbest faaliyetinizin açıklaması
• Alman banka hesaplarınızın ayrıntıları (varsa hem kişisel hem de ticari) – banka hesabı açmak ile ilgili yazımıza da göz atabilirsiniz
• Tahmini işletme gelir ve giderleri yani bir nevi iş planı (business case)
• Tahmini kar
• Serbest meslek tanımınıza göre KDV oluşup oluşmayacağı ile ilgili görüşleriniz

Vergi dairesi, sizin verdiğiniz yanıtlara göre serbest meslek sahibi olup olmadığınızı belirlemiş olacak. Sonrasında size bir ticari kuruluş olarak verilen ve tüm fatura ve vergi beyannamenizde belirtilmesi gereken bir vergi numarası (Steuernummer) veriliyor. Eğer talep ettiyseniz ayrıca bir KDV numarası da alabiliyorsunuz.

Almanya’da kayıt işleminizi tamamladıktan sonra vergi dairesinden, ciro tahminlerinize göre ödemeniz gereken vergileri gösteren bir ödeme planı da alıyorsunuz. Sonrasında yıllık vergi beyannamesi yoluyla, aylık, üç aylık ya da yıllık olarak gelir vergisi ve KDV ödemeniz gerekebilir.

Flinktax ile Almanya’da gelir vergi beyannameninizi Türkçe ve Online olarak hazırlayabilirsiniz. “Vasistdas10” indirim kodunu kullandığınızda 10 Euroluk bir indirim de size tanımlanıyor olacak.

Almanya’da freelancer faturalarınızda olması gerekenler

Tüm faturalarınızın doğru şekilde biçimlendirildiğinden emin olmalısınız. Bu nedenle bu bilgilerin faturanızda bulunup bulunmadığından emin olmalısınız:

• Tam adınız ve adresiniz
• Alıcının tam adı ve adresi
• Fatura tarihi
• Vergi numaranız ve KDV numarası (varsa)
• Sizin tarafınızdan atanan fatura numarası
• Üstlenilen işin veya sağlanan hizmetin tanımı
• Net tutar
• KDV miktarı (varsa)

Freelancer olarak dikkat etmeniz gereken konular

Freelancer olduğunuzda dikkat etmeniz gereken bazı konular bulunuyor tabii ki. Bu başlık altında da o konulara derinlemesine ineceğiz.

Emeklilik

Almanya’da freelancer olanlar, çoğunlukla mecburi bir emeklilik sigortası programına katkı yapmakla yükümlüdür. Bu, sağlık, mimarlık, mühendislik, hukuk, muhasebecilik, eğitim, sanat ve yazarlık gibi alanlarda faaliyet gösteren profesyoneller için zorunludur.

Diğer serbest meslek sahipleri ise, devlet tarafından sağlanan emeklilik maaşına isteğe bağlı olarak katkıda bulunmayı tercih edebilirler. Katkıda bulunma kararı aldığınızda, emeklilik fonunuza bu durumu bildirmeniz gerekiyor.

İsteğe bağlı katılımın bir avantajı, geliriniz minimum katkı oranı olan yüzde 18,6’yı geçtiği takdirde, katkı miktarınızı serbestçe ayarlayabilmenizdir.

Freelancer olduktan sonraki ilk 3 sene içerisinde katkı paylarınız için yüzde 50 indirim için başvuruda bulunabilirsiniz. Yerel Alman Emeklilik Sigortası şubeniz, indirim alıp alamayacağınıza ilişkin size bilgi verecektir.

İşsizlik sigortası 

İleride işsiz kalma riskinizi azaltmak adına, yasal işsizlik sigortasına gönüllü katılım düşünülebilir bir seçenektir. Bu, gerekli olduğunda işsizlik maaşı alma hakkı kazanmanızı sağlar.

Freelancer için devlet teşvikleri

Eğer işinizi kaybettiyseniz ve işsizlik maaşı yerine serbest meslekle ilgileniyorsanız, yeni işinizi kurmanızı destekleyecek bir başlangıç yardımı alma şansınız bulunuyor.

Almanya’da freelancer olmak konusunda sık sorulan sorular

Bu başlık altında Almanya’da freelancer olma konusunda sık sorulan sorulara yanıt vereceğiz.

Almanya’da freelancer olmak için sigorta şart mı?

Evet, freelancer olmanız için sigorta şartı bulunuyor.

Almanya’da freelancerlar vergi ödüyor mu?

Evet, ödüyor. Sonuçta para kazanma amaçlı bir iş yapıyorsunuz ve Almanya resmi kurumları da bunun karşılığında sizden vergi bekliyor.

Almanya’da ikamet kaydı olmadan freelancer olabilir miyim?

Hayır, Almanya’ya giriş yaptıktan sonra iki hafta içerisinde ikamet kaydınızı bildirmeniz gerekiyor. Bu işlemi yapmadan önce banka hesabı açmakta zorlanabilirsiniz. Hesap açamazsanız da ödemeleri alamazsınız.