Almanya’da Yabancı Eğitim Merkez Ofisi (ZAB), Almanya’daki yabancı yeterliliklerin değerlendirilmesinde ve Almanya diploma denkliği belgelerinin sağlanmasında tek yetkili kurum olarak görev yapmaktadır. Bu bağlamda ZAB, yabancı dereceleri ve yüksek öğrenim yeterliliklerini listeleyen Anabin adlı bir veri tabanı tutar.
Türkiye’de ya da başka bir ülkede sahip olduğunuz mesleki yeterliliklerinizin tanınması genellikle Alman Çalışma Vizesi, İş Arama Vizesi veya Almanya Mavi Kartı almak için önemli bir ön koşuldur.
Başlıklar
Anabin nedir?
Almanya diploma denkliği için kullanacağınız en önemli resmi kaynaklardan biri olan Anabin, sertifikanızın ya da diplomanızın Almanya’da nasıl değerlendirileceğini öğrenmek için kullanabileceğiniz bir veri tabanıdır. Üniversite eğitiminizi tamamladıysanız, üniversitenizin Almanya’da tanınıp tanınmadığını öğrenmek için de bu veri tabanını kullanabilirsiniz.
Almanya’da denklik için aracı kurumlara kesinlikle ihtiyacınız yoktur. Denklik belgelerini herhangi bir ücret ödemeden kendiniz hazırlayabilirsiniz. Denklik süreciyle ilgili sorularınızı yazının altında yorumlar kısmında ya da Almanya’da Denklik isimli Facebook grubunda bizlerle paylaşabilirsiniz.
Anabin’de denklik nasıl yapılır?
Anabin ile Türkiye’deki üniversiteniz ya da eğitim kurumunuz, bölümünüz ve diplomanızın Almanya’da nasıl tanındığını görmüş olursunuz ve sonraki adımda bu tanınma belgelerini mesleki denklik ve vize başvurusu için gerekli makamlara iletirsiniz.
Bu yazımızda Almanya’da üniversite denkliği konusuna ve Almanya’da diploma denkliği konusuna yoğunlaşacağız. Almanya’da mesleki denklik alma ile ilgili Almanya’da denklik ve başvuru süreci başlıklı yazımıza bakmanızı öneririz.
Özetlemek gerekirse, Almanya’da mesleki denklik süreci için 2 adımı tamamlamalısınız:
- Adım 1: Almanya diploma denkliği, üniversite denkliği ve diploma türü denkliği (Bu yazımız)
- Adım 2: Almanya’da mesleki denklik başvurusu (Diğer yazımız)
Anabin ziyaretçilerine sadece Almanca olarak hizmet vermekte ve kullanımı en kolay internet sitelerinden birisi de değil. Bu yüzden Vasistdas olarak Anabin’den Almanya’da üniversite ve diploma denkliği almanız için gereken adımları teker teker sizler için açıklayacağız.
Anabin arayüzünde en iyi deneyimi yaşamak için Chrome internet tarayıcısını öneriyoruz. Özellikle Safari internet tarayıcısında limitli bir deneyim yaşayacaksınız.
Gelin başlayalım…
Almanya üniversite denkliği
İlk adım, Türkiye’deki üniversitenizin ya da eğitim kurumunuzun Almanya’da tanınmış olup olmadığını kontrol etmektir. Burada üç kategori vardır:
- H+ (kurumunuz Almanya’da tanınıyor)
- H- (kurumunuz Almanya’da tanınmıyor ve kurumunuz tarafından verilen herhangi bir yeterlilik de tanınmıyor)
- H+/- (kurumunuzun sadece belirli yeterlilikleri Almanya’da tanınmaktadır)
Türkiye’deki yüksek eğitim kurumlarının hepsi Anabin’de H+ statüsünde değerlendiriliyor. Yani, Türkiye’deki üniversitelerin hepsi Almanya’da tanınıyor. Ancak kurumunuz H- ya da H+/- ise ne yapabileceğiniz konusunda sık sorulan sorular bölümümüze bakabilirsiniz.
Şimdi gelin birlikte Boğaziçi Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği okumuş bir kişi için denklik belgelerini alalım. Aynı adımları kendi üniversiteniz ve bölümünüz için de takip ederek denklik belgelerini hazırlayabilirsiniz. Hadi başlayalım:
- Anabin anasayfasında sol taraftan “Institutionen” linkine tıklıyoruz, sonrasında da “Suchen” bölümüne tıklayalım.
- “Länderauswahl öffnen” bölümünden Türkei seçeneğini seçerek Türkiye’deki üniversiteleri listeliyoruz. “Alle Institutentype” bölümünden üniversitenizin tipini seçiyorsunuz: devlet üniversitesi için “Staatliche Universität” ya da özel üniversite için “Private Stiftungsuniversität” kısmını seçiyorsunuz. Mesela Boğaziçi Üniversitesi için “Staatliche Universität” bölümünü seçtik.
- Sonrasında da Boğaziçi yazarak Boğaziçi Üniversitesi’ni listede buluyoruz.
- Boğaziçi Üniversitesi’ni bulduktan sonra da + ikonunu tıklıyoruz ve bu üniversiteyle ilgili detayları görüyoruz. Bu arada, Boğaziçi Üniversitesi H+ görüyoruz yani Boğaziçi Üniversitesi Almanya’da tanınıyor.

Son olarak açılan pencerenin sağ üst köşesindeki DRUCKEN tuşuna basın ve burada görünenlerin bir çıktısını alın. Bu çıktı mesleki denklik ve vize başvurularınız için size gerekecek.

Bu belgelerin çıktısını alarak, meslek denkliği için başvuru yaptığınızda Almanya’da mesleki denkliğinizden sorumlu kurumun gerekli durumlarda üniversitenizle iletişime gereken bilgilerinizin doğruluğunu kanıtlamasına kolaylık sağlıyorsunuz.
Almanya’da diploma denkliği
Kurumunuzun H+ olarak sınıflandırıldığını doğruladığınıza göre, bir sonraki adımda Almanya’da diploma denkliği belgelerini alacağız. Bu adımda Türkiye’de eğitim aldığınız mesleğinizin Almanya’daki karşılığını ve Almanya’da tanınıp tanınmadığını öğrenmiş olacaksınız.
Bu işlemi de Anabin veri tabanında yapıyoruz. Diploma türünüzün karşılaştırılabilir olup olmadığını kontrol etme süreci aşağıdaki gibidir:
- Öncelikle Anabin anasayfasından “Höchschülabschlüsse” seçeneğini tıklıyoruz.
- “Suchen nach Abschlusstypen” (Derece türünü ara) sekmesine geçiyoruz.
- İlk filtre alanında “Länderauswahl” yeterliliğinizi aldığınız ülkeyi seçiyoruz. Örnek durumumuzda “Türkei” seçeneğini seçtik.
- Bir ülke seçtikten sonra, arama alanlarının altında farklı derece türlerini gösteren bir liste görünecektir, örneğin “Lisans / Bachelor” ya da “Diş Hekimi” gibi.
- Biz örnek olarak bilgisayar mühendisliği seçtiğimiz için “Lisans / Bachelor” seçeneğini seçiyoruz.
- Dilersek alt kutucuğa okuduğumuz diploma bölüm ismimizi yazabiliriz ya da çıkan sonuçların içinde kendi bölümümüzü bulabiliriz. Ek olarak “Alle Studienrichtungen” kısmından kendi bölümünüzü bulabilirsiniz.
- Biz “Alle Studienrichtungen” kısmından Bilgisayar Mühendisliği bölümünü buluyoruz. Ve diplomanızda yazan yüksek eğitim tipine göre Bachelor, Yüksek Lisans ya da Doktora bölümlerinden birini seçiyoruz.


Devam edelim…Çıkan sonuçlardan, ilgili yüksek eğitim tipinde Bachelor tablosunun en solundaki “+” tuşuna basarak bu bölümle ilgili detaylara ulaşıyoruz.
Açılan bu aşağıdaki ekran hayli önemli. Öncelikle bize Türkiye’deki bölümümüzün Almanya’daki resmi karşılığını söylüyor. Bunun için açılan ekranda “Studienrichtung (deutsche Ubersetzung)” bölümüne bakmanız yeterli.

Örnek olarak:
- Türkiye’de bilgisayar mühendisliği bölümü Almanya’da “Computeringenieurwesen” olarak geçiyor.
- Türkiye’de felsefe bölümü Almanya’da “Philosophie” olarak geçiyor.
Siz de Türkiye’deki bölümünüzün Almanya’daki karşılığını tam olarak burada bulup not etmelisiniz.

Denklik ile ilgili sık sorulan sorular ve cevaplarımız
Okuduğum kurum ya da bölüm Anabin’de yok, ne yapacağım?
Eğer kurumunuzu Anabin’de bulamıyorsanız, bu otomatik olarak kurumunuzun Almanya’da tanınmadığı anlamına gelmez. Bunun nedeni, daha önce kurumunuzdan bir yeterliliğin karşılaştırılması için talepte bulunulmamış olması olabilir. Kendinizi bu durumda bulursanız, ZAB’dan bir Karşılaştırılabilirlik Beyanı için başvurmanız gerekir.
Bölümüm var, okulum da var ancak bölümümün altında okulum listelenmemiş ne yapmalıyım?
Bölümünüzü bulduktan sonra eğer “Verleihende Institutionen” kısmında üniversitenizi bulamazsanız bu denklik alamayacaksınız anlamına kesinlikle gelmez. Sadece ANABİN’in ilgili kurumla bölümü eşleştirmediğini gösterir. Yapmanız gereken tek şey bölümünüzün çıktısını almak ve okuduğunuz kurumun çıktısını almaktır.
Denklik için Almanca bilmeli miyim?
Denklik başvurusu için Almanca’ya ihtiyacınız yoktur. Denklik prosedüründe Almanya’daki yetkili kurum mesleki yeterliliğinizi referans meslekle karşılaştırır. Ancak bazı mesleklerde meslek ruhsatı için Almanca bilgisine ihtiyacınız olacaktır. Örnek olarak Almanya’da doktorların B2 seviyesinde Almanca bilmesi gerekmektedir. Almanca ile ilgili detaylı bilgilere Almanca Öğrenme bölümümüzden bakabilirsiniz.
Almanya’da denklik olmadan çalışmak mümkün mü?
Almanya’da denklik olmadan da çalışabilme olanağı mevcut ancak bu mesleğinizin yasayla düzenlenmesine ve geldiğiniz ülkeye bağlıdır.
Almanya’da yasayla düzenlenmiş meslekler: Almanya’da çalışabilmeniz için yasayla düzenlenmiş mesleklere denklik zorunlu olarak gereklidir. Örnek olarak hekimlik ya da hemşirelik yasayla düzenlenen mesleklerdir ve mutlak denklik gerekir.
Ancak eğer AB/AEA/İsviçre’den geliyorsanız ve mesleğinizi sadece ara sıra Almanya’da icra ediyorsanız, denkliğe ihtiyaç yoktur. Sadece durumunuzu yetkili kuruma bildirimde bulunmanız gerekmektedir.
Yasayla düzenlenmemiş meslekler: Yasayla düzenlenmemiş meslekler yasal olarak korunmamaktadır. Bu durumda, herhangi bir denkliğe ihtiyacınız yoktur. Mesela bir inşaat mühendisiyseniz ve Almanya’dan imza yetkisine gerek duymayan bir iş teklifi aldınız, bu durumda denkliğe ihtiyacınız yoktur.
Youtube’da Almanya’da denklik
Yukarıda yazdıklarımıza ek olarak Youtube’da da konuyla ilgili bir çok video bulacaksınız. Bu videoların arasından hem anlatımıyla hem de konuya hakimiyetiyle değerli Melih’in hazırladığı videoyu kesinlikle izlemenizi tavsiye ederiz. Merve ile Melih Youtube kanalını da takip etmeyi unutmayın.
Merhaba Ben Akdeniz Üniversitesi nde uluslararası ilişkiler lisans bitirdim . H+ çıkıyor . Her şey çıkıyor . Bu iki çuktıyı aşıp nereye başvuru yapmam gerekiyor ?
Merhaba Elif,
Denklik ile ilgili 2 yazımız var, detaylı olarak 2sini de okudun mu?
Merhaba benim okulum ve bölümün çıktı ve bölümün eş değer diyor . Daha sonra ne yapmam gerekiyor nereye basvurmam lazım
Merhaba Hülya,
Yazımızda mevcut sonraki adımlar.
Merhaba ben Gökhan bir sorum olacak. Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Acil Durum ve Afet Yönetimi Ön Lisans mezunuyum. Anabinde Atatürk Ü niversitesi buluyorum ama kendimi bölümümü bulamadım. Nasıl bölümümün denkliğini öğrenebilirim? Teşekkür ederim.
Merhaba Gökhan,
Sık sorulan sorular bölümünü dikkatli okumanı tavsiye ederim, bölümün yoksa ne yapabileceğini anlattık.
Selamlar,
Üniversite olarak bölümümüzün H+ olarak listede yer alması için nasıl bir yol izleyeceğiz, bununla ilgili yardım alabilir miyim? Bir öğrencimizin talebi üzerine bu süreci başlatmak istiyoruz
Merhaba Barış,
Yazımızda bu konuya açıklık getirmiştik. Detaylar burada.
Merhabalar ,
Atatürk Üniversitesi Önlisans mezunuyum denklik başvurusunu nereden yapabilirim
Merhaba Feride,
Yazımızı okudun mu?
Evet yazılarınızı okudum anabinde bölümü buldum fakat denklik için kontrol edilen sitede meslek bulunmuyor
Evet yazıyı okudum anabinde okulu ve bölümüde buldum fakat denklik başvurusu için kontrol edilen sitede yazınca çıkmıyor
Merhaba. Tam olarak anlayamadığım; kurum ve bölümümüz H+ çıksa dahi, bu çıktıları çalışma vizesi için hazırladıgım evraklar arasına koymam yeterli midir? Yoksa her ne olursa olsun ZAB’ a resmi bir evrak başvurusunda bulunup, o evrağın aslını mı koymalıyım? Teşekkürler.
Merhaba Alican,
Bu denklik gereksinimine göre değişir. Mesela bir doktor için denklik mutlak alınmalıdır ve ilgili kurumdan onay belgeleri eklenmelidir. Ancak imza yetkisine gerek olmayan bir işe kabul edilmiş bir inşaat mühendisi için denklik gerekli değildir, o yüzden bu çıktıları çalışma vizesi için hazırladığım evraklar arasına koyman yeterli.
Merhaba. Yazı için çok teşekkürler. Bir sorum olacak benim okulum h+ ama şöyle bir durum var bölümüm yeni medya ve iletişim, listede sadece medya ve iletişim olarak listelenmiş. Bu durum denklik açısından sorun çıkarır mı?
Merhaba Nur,
Sorun olacağını zannetmiyorum, o şekilde ilerleyebilirsin.