Almanya’da mesleki denklik ve başvuru süreci

Almanya’da “Mesleki Denklik Yasası” altında düzenlenen denklik incelemesi ile Almanya’da çalışmak isteyen kişiler, mesleki niteliklerinin Alman eğitim sistemine göre değerlendirilmesini talep edebilir. Almanya’da mesleki denklik yasası, Almanya’daki kalifiye iş gücü açığını kapatmayı hedefler. Eğer bu denklik incelemesi lehinize olumlu şekilde sonuçlanırsa, bu karar resmi bir belge ile size bildirilecektir. Almanya’nın mesleki niteliklerinizi ve tecrübenizi resmen tanıyıp, onayladığı bu belge sayesinde, Almanya’da iş bulma süreci daha da kolaylaşacaktır.

Önemli: Mesleki denklik işlemi için Almanya’da oturma izni belgesine ya da vizeye ihtiyacınız yok. Almanya’da ikamet etmeseniz dahi denklik işlemi için başvuruda bulunabilirsiniz. Sadece yabancı bir ülkede edindiğiniz bir meslek diplomasına sahip olmanız ve Almanya’da çalışmaya niyetli olduğunuzu kanıtlamanız gerekmektedir.

Almanya’da çalışmak için yeterli niteliklere sahip olduğunuzu kanıtlayan mesleki denklik belgesini nasıl alabileceğiniz ve bu sürecin nasıl ilerlediği hakkında detaylı bilgiyi bu yazımızda bulacaksınız.

Almanya’da mesleki denklik için kimler başvuru hakkına sahip?

Almanya mesleki denklik uygulamasına tabi olan meslekler vardır. Yani belli alanlardaki meslekler için muhakkak Almanya’da mesleki denklik belgesine sahip olunması gerekmektedir. Bu anlamda özellikle sağlık ve eğitim sektörlerindeki meslekler (örneğin hekim, hasta bakıcı veya anaokulu öğretmeni) için mesleki denklik belgesi almak zorunludur. Aksi takdirde, Almanya dışından gelen birinin bu meslek adları altında çalışması mümkün olmayacaktır. Diğer taraftan bilgisayar mühendisliği veya işletme gibi alanlarda mesleki denklik belgesi almadan da iş bulmak ve çalışmak mümkün olabilir. Ancak Almanya’dan alacağınız mesleki denklik belgesi ile niteliklerinizin ve tecrübenizin Almanya’da çalışmak için uygun olacağı belgelenmelidir.

Böylece iş bulma sürecinde avantaj sağlayabilirsiniz. Almanya’da farklı meslek gruplarıyla ilgili mesleki yeterlilik konusunda detaylı bilgiye bu linkten ulaşabilirsiniz.

Almanya’da denklik nasıl alınır?

Türkiye’deki mesleğinizin Almanya’daki geçerliliğini kontrol etmek için yukarıda bahsettiğimiz Almanya Federal Cumhuriyeti’nin yabancı mesleke ait denklik sitesine girip mesleğinizi kontrol etmeniz gerekiyor. Web sitesinin bir kısmı Türkçe olmasına rağmen en önemli kısım olan “denklik bulucu” maalesef ki sadece Almanca ve İngilizce olarak hizmet veriyor. Bu yüzden, takip etmeniz gereken adımları size resimleriyle Türkçe olarak hazırladık.

Adım 1: Denklik bulucuyu ziyaret edin

Resimde görünen kutucuğa mesleğinizi İngilizce ya da Almanca olarak yazmanız gerekir. Örnek olarak Türkiye’de fizyoterapist iseniz, denklik bulucuya Physiotherapist yazmalısınız.

Adım 2: Mesleğinizi seçin

Eğer kutucuğa yazmak istemezseniz, alfabetik olarak listelenmiş meslek grupları arasından da mesleğinizi bulabilirsiniz.

Örnek olarak P harfine gelerek, Physiotherapist mesleğini bulabilirsiniz.

Adım 3: Mesleğinizi onaylamak

Mesleğinizi doğru olarak bulduktan sonra onaylamanız gerekir. Örnek olarak ekranda Physiotherapist mesleğini bulduk ve onaylıyoruz.

Adım 4: Mesleğinizin Almanya’daki görev ve sorumluluklarına göz atin

Mesleğinizi onayladıktan sonra mesleğinize ait sorumluluk ve görevler sonraki ekranda gözükecektir. Tabii ki bu ekranda Almanya’daki meslek sorumluluk ve görevleri belirtilmektedir. Bu yüzden listelenen sorumluluk ve görevler çerçevesinde bu mesleği Almanya’da yapabileceğinize emin olmanız gerekir.

Adım 5: Mesleğinizle ilgili soruları cevaplayın

Sonraki adımda, seçtiğiniz yaşadığınız yer ve meslekle bağlantılı bazı sorular karşınıza çıkacak. Bu sorunları cevaplamanız gerekmektedir.

Bu soruların sonunda, seçtiğiniz mesleğe ait denklik gereksinimi ve hangi kurumun size denklik verebileceği belirtilmektedir.

Adım 6: Yaşamak istediğiniz yeri seçin.

Son adımda, Almanya’da yaşamak istediğiniz yeri seçeceksiniz. Sonrasında bu yerde size denklik konusunda danışmanlık vererek sorularınızı cevaplayacak kurumların listesini görebilirsiniz. Bu kurumlarla iletişime geçerek denklik sürecinizi resmi olarak başlatabilirsiniz.

Almanya’da mesleki denklik için gerekli evraklar

Almanya’da mesleki denklik başvurusu için gerekli en önemli evrak, mesleğin öğrenildiğine dair kanıttır. 1 Mart 2020 itibariyle yürürlüğe giren yeni göç yasasıyla Almanya’da diploma denkliği tanınmasına ilişkin süreçler çok daha kolay hale getirildi. Yeni mesleki denklik düzenlemesi sayesinde üniversite ve yüksek öğretim diplomasına sahip ve Almanya’da çalışmak isteyen kişiler başvuru hakkına sahip durumdadır. Diploma sahibi olmayan, sadece mesleki deneyim ile başvuruda bulunmak isteyenler ise bu kapsamın dışındadır. Almanya’da mesleki denkliğe başvuru esnasında ilgili kurum ve kuruluşlara ibraz edilmesi gereken belgeler ise aşağıdaki gibi.

• Eğitim dalları hakkında detaylı özgeçmiş
• Mesleki denklik tespiti için başvuru formu
• Eğitim görülen alanla ilgili diploma, sertifika 
• Mesleğe uygunluğun tespiti için sağlık raporu
• Almanya’da çalışmak istenildiğine dair kanıtlar (mesela niyet mektubu)
• Eğitimin süresi ve içeriği hakkındaki dökümanlar
• Meslekle alakalı çalışma sürelerine ilişkin belgeler
• Kimlik doğrulaması için pasaport

Önemli: Gerekli evraklar noter tasdikli olarak Almanca’ya tercüme edilmiş şekilde teslim edilmelidir. Bu yüzden önceden bir yeminli tercümana ihtiyacınız olup olmadığı hakkında bilgi almanız gerekiyor. Bazı durumlarda İngilizce evraklar da kabul edilebilir.

Almanya’da mesleki denkliğe nasıl başvuruda bulunulur?

Mesleki ünvanınızın Almanya’da tanınması ve denklik işlemlerinin başlaması için öncelikle Türkiye’de gerekli belgeleri alacağınız kurum ve kuruluşları belirlemeniz gerekiyor. Ardından faaliyet alanınızın denklik ve tanıma süreçleri için tespit ettiğiniz mesleki birlik ve meslek odalarına başvuruda bulunmak, izlemeniz gereken bir sonraki adım. Ancak bunun öncesinde de tamamlamanız gereken önemli noktalar:

• Almanya’da mesleki denklik alma sürecindeki masraflar için finansmanı nasıl sağlayacağınızı bilmeniz ve bunu kanıtlamanız gerekir
• Tecrübenizi kanıtlayan tüm belge ve sertifika gibi dokümanları toplamanız gerekir. Derlediğiniz evrakların hem orijinallerine hem de birer kopyalarına sahip olduğunuzdan da emin olmalısınız
• Tüm belgelerin yeminli tercümanlar tarafından çevrilerek noter onayından geçmesi gerekir

Başvuru ücreti, başvuru yapacağınız kurumlara göre değişiklik gösterebilen bir durumdur. Standart bir ücretin net olarak belirlenemeyeceği gibi net bir bilgiyi sadece müracaat ettiğiniz mercilerden alabilirsiniz. Süreçteki son aşamada, teslim ettiğiniz belgelerin yetkili yerler tarafından kontrol edildikten sonra onaylanması var. Başvurunuz onaylandığı taktirde denklik sertifikası olarak isimlendirilen belge artık elinizde! Bu belge mesleki yeterliliğinizin Almanya’daki bir kişiyle aynı olduğunu kanıtlarken bir yandan da kendi mesleğinizi gelişmiş bir Avrupa ülkesi bünyesinde, yüksek standartlar dahilinde yapabileceğinizi gösteriyor.

Almanya’daki iş fırsatlarından kimler yararlanabilir?

Deutsche Welle’nin 1 Mart 2020’de yürürlüğe giren Nitelikli İş Gücü Yasası ile ilgili haberine göre Almanya’daki iş fırsatlarından kimlerin faydalanabileceği nitelikli iş gücü tanımıyla açıklanıyor. Bu tanımlamaya göre eğitim, sağlık, ekonomi, yönetim, gıda, endüstri gibi sayısız faaliyet alanında yüksek öğrenimini ve meslek eğitimini tamamlamış herkes yasadan yararlanabiliyor. Federal İstihdam Dairesi Yurt Dışı Uzman Yerleştirme Merkezi Sorumlusu Thorsten Rolfsmeier, yasanın herhangi bir meslek grubuna vurgu yapmaksızın tüm faaliyet dallarını kapsadığını belirtiyor. Ancak bilişim teknolojileri alanında etkin olan kişiler için sürecin çok daha kolay işlediğine, diğer meslekler için gerekli olan 7 senelik iş tecrübesinin bu alanda 3 seneye indiğine ve denklik aranmadığına vurgu yapıyor. Bu arada Almanya’da iş bulma siteleri ve başvuru yolları için bu yazımıza ve Almanya’da en doğru işi bulmanız için gerek kriterlere de bu yazımıza göz atabilirsiniz.

Almanya’da mesleki denklik ve diplomanıza dair işlemler hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın.

Başvuru sonrasında izlenmesi gereken yollar

Almanya’da diploma denkliği başvurunuzun onaylanması, artık dünyanın en güçlü ekonomisine sahip ülkelerinden birinde mesleğinizi icra edebileceğiniz anlamına geliyor. Fakat mesleki denkliğin sağlanması oturma izni ya da iş bulma garantisi vermiyor. Bunun yanında Nitelikli İş Gücü Yasası ile Alman hükümeti, gerekli denklikleri sağlamış ve vize almış kişilere, ülkede 6 ay boyunca iş arama şansı tanıyor. Bu imkandan faydalanabilmek içinse en az B1 düzeyinde Almanca bilgisine sahip olmayı ve 6 ay boyunca tüm giderleri finanse edebilmeyi şart koşuluyor. Diğer yandan başvurunuzun onaylanmaması ya da kısmen denklik alabilme ihtimali de seçenekler arasında yer alıyor.

Eğer Almanya’da mesleki denklik için başvurunuz kısmen onaylandıysa veya olumsuzsa, tam denklik alabilmek için alanınızla ilgili üst bir eğitime başlayabilir, belirli şartları sağladıktan sonra denkliği istenilen şekilde ispat etmek için sınava girerek yeniden başvuru yapabilirsiniz.