Almanya’da asgari ücret

Gelir ve gider dengesini kurmakta epey zorladığımız günümüzde, toplumun günden güne daha modern bir hal alması nedeniyle ihtiyaçlar artarken satın alma gücü de aynı orantıda azalıyor.  Gelişimini tamamlamamış ülkelerde bu durum şüphesiz ekonominin en büyük sorunu olarak değerlendirebilir. Avrupa gibi refah düzeyinin yüksek olduğu bölgelerde ise durum çok daha iç açıcı. Bu yazımızda Almanya’da asgari ücret kavramına bakarak 2022 yılında ne kadar olduğuna, önceki yıllara göre artış durumuna, diğer Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki konumuna ve Türkiye ile karşılaştırmasına değinerek asgari ücret hakkında merak edilen soruları yanıtlayacağız.

Asgari ücret nedir?

Bireylerin beslenme, barınma, ulaşım, giyim gibi en temel ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla düzenlenen taslak çerçevesinde, yasal olarak çalışanlara verilmesi gereken en düşük tutara asgari ücret denir. Devlet tarafından belirlenen yasalarla bir işçiye verilebilecek minimum tutar olarak da tanımlanabilir. Bu durum işçilerin söz konusu asgari ücret sınırının altında emeğini satamayacakları anlamına da gelir.

Asgari ücret neye göre belirlenir?

Dünyada ve Almanya’da asgari ücret tespiti için kullanılan yöntemler, devletlerin sosyal, ekonomik ve politik durumlarına göre farklılık gösterebilir. Ancak asgari ücrete evrensel bir nitelik kazandıran Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), çalışanların alması gereken minimum tutarı belirlerken aşağıdaki en kritik altı maddenin üzerinde durarak, bahsi geçen standartların düzenli olarak denetlenmesi gerektiğinin altını çiziyor.

• Yaşam koşulları (ve masrafları)
• Sosyal güvenlik şartları
• İşçilerin ve ailelerinin ihtiyaçları
• Ülkedeki maaşların genel seviyesi
• Diğer sosyal gruplara göre yaşama koşulları
• Büyüme, üretkenlik ve istihdam gibi ekonomik faktörler

Uluslararası Çalışma Örgütü, ILO’nun 26 No’lu asgari ücret belirleme yöntemi sözleşmesini okumak için tıklayın.

2021 yılında Almanya’da asgari ücret

Almanya’da asgari ücret (mindestlohn) 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle yıl ortasına kadar saat başına 9,50 Euro oldu. Bu meblağ, Almanya’da Asgari Ücret Komisyonu (Mindestlohn Provision) tarafından belirleniyor.  1 Temmuz 2020’den sonra ise 9,50 Euro’ya çıkarılarak 2022 yılı sonuna kadar kademeli olarak arttırılması alınan kararlar arasında. Federal Çalışma Bakanı Hubertus Heil’in açıklamalarına göre 2020 yılında 9,35 Euro olan Almanya’da asgari ücret, önümüzdeki 2 yıl içinde aşağıdaki şekilde olacak.

• 2021 Ocak ayı itibariyle yüzde 1,6 seviyesinde zamla 9,50 Euro’ya çıktı.
• 2021 Temmuz ayı itibariyle yüzde 1,05 daha zamlanarak 9,60 Euro’ya çıkacak.
• 2022 Ocak ayı itibariyle yüzde 2,1 düzeyinde daha zamlanarak 9,82 Euro’ya çıktı.
• 2022 Temmuz ayı itibariyle yüzde 6,5 düzeyinde daha artarak 10,45 Euro’ya çıkıyor.
• Almanya’da asgari ücret 2022 Ekim’inde 12 Euro olacak.

2022 yılında Almanya’da asgari ücret

Almanya Başbakanı Olaf Scholz seçim kampanyasında asgari ücretin 12 Euro’ya yükselteceğini vadetmiş. 2022 yılının ilk aylarında Alman Eyalet Kabinesi, Almanya’da asgari ücretin 12 Euro olmasını onayladı. Değişiklik aynı senenin Ekim ayında hayata geçecek.

Almanya’da yılda toplam yüzde 11,8 zam oranıyla belirlenen asgari ücretin aylık ortalamasına, bir işçinin günlük çalışma saatlerini baz alarak ulaşmak mümkün. 2021 yılında saatlik 9,6 Euro’luk ücret ile günde 8 saatten 76,8 Euro, haftada 40 saatten 384 Euro kazanan bir çalışanın elde edeceği en düşük ücret ayda 1664 Euro.

Ekim 2022’den sonra, asgari ücret alıyorsanız ve örneğin haftada 40 saat çalışıyorsanız, artık aylık brüt 2.080,00 Euro maaş alacaksınız. Ancak brüt maaş, bankanıza yatacak parayı ifade etmez. “Cebinize girecek” parayı bulmak için Vasistdas’ın Almanya net maaş hesaplama aracını kullanabilirsiniz.

Almanya’da asgari ücret önceki yıllarda ne kadar arttı?

2019 yılında, Almanya’da asgari ücret ödemesine tabii yaklaşık 1,4 milyon işin olduğu tahmin edilmekle birlikte Almanya sınırları içinde yıllar içinde gerçekleşen asgari ücret zamlarını aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz.

• 2015 yılında 8,50 Euro
• 2016 yılında 8,50 Euro
• 2017 yılında 8,84 Euro
• 2018 yılında 8,84 Euro
• 2019 yılında 9,19 Euro
• 2020 yılında 9,35 Euro
• 2021 yılında 9,50 Euro
• Almanya’da asgari ücret 2022 yılında 12 Euro

Avrupa Birliği ülkelerinde asgari ücret

Rotamızı şimdi de biraz genişleterek Almanya’da asgari ücret konusundan Avrupa Birliği ülkelerindeki asgari ücret konusuna çevirelim. Avrupa İstatistik Ofisi’nin 2020 yılının ilk altı ayına ait yayınladığı verilere göre AB ülkeleri arasında aylık asgari ücretin en yüksek olduğu ülke 2142 Euro ile Lüksemburg. 1 milyondan az kişinin yaşadığı bu küçük Avrupa ülkesini 1706 Euro ile İrlanda takip ediyor. 1680 Euro ile Hollanda, 1625 Euro ile Belçika ise hemen arkasından geliyor. Almanya da 1584 Euro ile ilk beşte yerini alıyor. 2021 yılında tabloda ne gibi değişiklikler olacağını görmek için biraz daha beklememiz gerekiyor.

Avrupa Birliği 2020 yılına ait asgari ücret tablosuna detaylı göz atmak için tıklayın.

Türkiye’de asgari ücret 

Arnavutluk, Bulgaristan, Sırbistan ve Karadağ ile birlikte en düşük asgari ücrete sahip ülkeler arasında yer alan Türkiye’de 2020 yılında geçerli olan asgari ücret brüt 2943 lira, net ise 2324 olarak belirlenmişti. Brüt asgari ücretin 2020 yılının ilk yarısında 383 Euro olarak değer gördüğü Türkiye’de son zamanlarda hızla yükselen döviz kurlarının ardından bu tutar 4 Aralık 2020 tarihinde 245 Euro’ya kadar geriledi.

Türkiye’de asgari ücret 2021 yılında brüt 3 bin 577 lira 50 kuruş, net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak belirlendi. Net asgari ücret bekar çocuksuz işçi için 2 bin 825 lira 90 kuruş, evli eşi çalışmayan işçi için 2 bin 879 lira 57 kuruş oldu. Peki Almanya’da asgari ücret, Türkiye’de göre nasıl?

Satın alma gücü: Almanya ve Türkiye 

Asgari ücret uygulamasının amaçları arasında emek sömürüsünün önlenmesi, ücretin korunması, haksız rekabetin ortadan kaldırılması, gelir dağılımında adaletin sağlanması ve yoksulluğun azaltılması gibi ekonomi için kritik noktalar oluşturan sorunlar yer alıyor. En başta da belirttiğimiz gibi söz konusu durumlar gelişimini tamamlamamış ya da gelişmekte olan bölgelerde Avrupa ülkelerine kıyasla karşımıza daha fazla çıkabilir. Tabii burada belirtmekte fayda var. Asgari ücret ve satın alma gücü genellikle doğru orantıda ilerlerken kimi zaman bu durum farklılık gösterebilir. Nasıl mı? 

Euronews’in Avrupa İstatistik Ofisi’nin 2020 verilerine dayandırdığı haberine göre, asgari ücret sıralamalarında sonlarda yer alan Türkiye, satın alma gücünde Avrupa’da 8. sırada. Bu da 18 Avrupa ülkesinin Türkiye’nin gerisinde olduğunu gösteriyor. Sıralamanın zirvesinde ise Lüksemburg ve Almanya bulunuyor. Bu iki ülkeyi sırasıyla Hollanda, Belçika ve Fransa izliyor. En alt sıralarda da yine asgari ücrette olduğu gibi Arnavutluk, Karadağ, Bulgaristan gibi ülkeler yer alıyor. Ancak burada dikkat etmemiz gereken bir konu var. O da ne mi? 2020 yılının başlarındaki döviz kurlarının yıl sonuna doğru büyük bir değişiklik göstermesi. Bu da nasıl farklılıklara yol açıyor derseniz aşağıda örneklere göz atabilirsiniz.

Almanya’da asgari ücret, Türkiye’dekinden hayli yüksek

İlk örneğimiz herkesin elinden düşmeyen teknolojik bir ürün: iPhone 11 64GB. Türkiye’de asgari ücretle geçimini sağlayan biriyseniz Apple’ın web sitesinde 7,999 TL olan bu cihaza sahip olabilmek için 3 aydan fazla bir süre maaşınıza dokunmamanız gerekebilir. Almanya’da asgari ücret ile geçimini sağlayan biriyseniz ise 1 ay içinde hiçbir harcama yapmazsanız 679 Euro olan satışa sunulan bu telefondan 2 adet satın alabilirsiniz. Başka bir örnek ile vermek gerekirse Almanya’da bir haftalık market alışverişinin yaklaşık 50 Euro tuttuğunu ve bir asgari ücretle bu alışverişten 25 kez yapabileceğinizi düşünün. Türkiye’de ise sahip olduğunuz aynı liste, en ucuz markette bile 230 TL ve bu da sahip olduğunuz asgari ücretle bir ayda sadece 10 kez alışveriş yapabileceğiniz anlamına geliyor. Bu gibi diğer örneklere göz atmak isterseniz hayat ve seyahat isimli blog sayfasının deneyimlerine göz atmanızda fayda var.