Suriye’de iç savaşın başlamasından bu yana Almanya’dan Suriye’ye ilk sınır dışı işlemi gerçekleştirdi. Federal İçişleri Bakanlığı’nın 23 Aralık’ta doğruladığı bilgiye göre, Almanya’da ağır suçlardan hüküm giymiş bir Suriyeli, Şam’daki yetkililere teslim edildi. Bu adım, yıllardır hukuki ve siyasi nedenlerle fiilen mümkün görülmeyen Suriye’ye sınır dışı meselesinde önemli bir eşik olarak değerlendiriliyor.
Yetkililer, söz konusu kişinin iltica statüsünün daha önce iptal edildiğini ve uzun süredir cezaevinde bulunduğunu belirtti. Suriye’ye ilk sınır dışı işleminin, bireysel bir vaka olarak ve güvenlik gerekçesiyle gerçekleştirildiği vurgulandı.
Yıllardır “imkânsız” görülen bir dosya
Almanya’da 2011’de Suriye’de iç savaşın başlamasından sonra, ülkedeki insan hakları durumu ve güvenlik gerekçeleri nedeniyle Suriye’ye sınır dışılar fiilen durdurulmuştu. Federal hükümetler, yıllar boyunca “Suriye güvenli bir ülke değil” gerekçesiyle bu yönde bir adım atmaktan kaçındı. Ancak son dönemde göç ve güvenlik politikalarında yaşanan sertleşme, bu dosyanın yeniden açılmasına yol açtı. Özellikle ağır suç işlemiş ve kamu güvenliği açısından risk oluşturan kişiler için, bireysel değerlendirmeler temelinde sınır dışı ihtimali yeniden tartışılmaya başlandı. 23 Aralık’ta gerçekleşen bu sınır dışı işlemi, bu tartışmaların ilk somut sonucu olarak görülüyor.
Bu haber de ilginizi çekebilir: AB’den iltica politikası hamlesi: Üçüncü ülkelere sınır dışı yolu açılıyor
Hükümet: “Genel bir uygulama değişikliği değil”
Federal İçişleri Bakanlığı, kamuoyunda oluşabilecek yanlış algılara karşı temkinli bir dil kullandı. Yapılan açıklamalarda, bu adımın Suriye’ye yönelik genel bir sınır dışı politikasının başladığı anlamına gelmediği özellikle vurgulandı. Yetkililer, her vakanın ayrı ayrı değerlendirileceğini ve bunun istisnai bir karar olduğunu ifade etti.
Bakanlık çevreleri, Almanya’nın uluslararası hukuk ve insan hakları yükümlülüklerinin geçerliliğini koruduğunu, Suriye’ye yönelik genel güvenlik değerlendirmesinin değişmediğini belirtiyor. Buna rağmen, ağır suçlar ve kamu güvenliği söz konusu olduğunda, hukuki manevra alanının artık daha aktif kullanıldığı görülüyor.
Suriye’ye ilk sınır dışı, muhalefeti endişelendirdi
Karar, muhalefet partileri ve insan hakları örgütleri tarafından eleştirildi. Eleştirilerde, Suriye’deki insan hakları ihlallerinin devam ettiği ve sınır dışı edilen kişinin akıbetinin belirsiz olduğu vurgulanıyor. Özellikle Şam yönetimiyle herhangi bir resmî güvence mekanizmasının bulunmaması, eleştirilerin merkezinde yer alıyor. Bazı sivil toplum kuruluşları, bu adımın emsal teşkil edebileceği ve ilerleyen dönemde daha fazla sınır dışı kararının önünü açabileceği uyarısında bulunuyor. Bu gelişme, Almanya’da son aylarda sıkça konuşulan “göç politikasında sertleşme” tartışmalarının da bir parçası olarak görülüyor. Hükümet, bir yandan iltica hakkının korunacağını vurgularken, diğer yandan kamu güvenliğini tehdit eden kişilere karşı daha kararlı adımlar atılacağını açıkça dile getiriyor.
Suriye’ye yapılan bu ilk sınır dışı, sayısal olarak tek bir vakayla sınırlı olsa da, siyasi açıdan yeni bir dönemin işareti olarak yorumlanıyor. Bundan sonra benzer adımların gelip gelmeyeceği, hem Almanya iç siyasetinde hem de hukuk çevrelerinde yakından takip edilecek.
Özetle, 23 Aralık’ta gerçekleşen bu sınır dışı işlemi, Almanya’nın Suriye politikasında köklü bir değişiklikten ziyade, uzun süredir kapalı olan bir kapının ilk kez aralanması anlamına geliyor.
