Hevesle beklediğiniz o haber geldi. Almanya’da başvurduğunuz iş için mülakat daveti aldınız. Almanya’da iş görüşmesi demek birçok danışanım için bu önce bir sevinç, heyecan, sonrasında ise kaygı, endişe, kafada dönüp duran sorular demek: “Neden iş değiştirmek istediğimi nasıl açıklayacağım?” “İşsiz kaldığım bir seneden nasıl bahsetmeliyim?” “Zayıf yönlerim sorulduğunda ne söylesem?” “Mülakatta İngilizce’den Almanca’ya dönerlerse ne yapmalıyım?” “Ben bu pozisyona gerçekten uygun muyum?”
Çoğu kişi için mülakat bir stres kaynağı. Bunun farklı bir kültürde ve ana dilden farklı bir dilde gerçekleşmesi ise genellikle stresin seviyesini arttıran bir faktör. Almanya’daki mülakat süreci veya sorulan sorular özünde Türkiye’dekinden çok farklı değil. Farklı olan veya olması gereken, sizin cevaplarınız.
Danışmanlık hizmetlerim kapsamında, birçok kişiyle mülakat simülasyonu yapıyorum ve güçlü özgeçmişlere sahip birçok danışanın, kültürel farklar, dile anadildeki gibi hâkim olamama veya farklı farklı sebeplerle, karşıya hedeflerinden çok farklı mesajlar verdiklerine şahit oluyorum. Bu nedenle Almanya’da iş görüşmesi hazırlık süreci için yapacağınız en iyi yatırım Alman bir yönetici ile beraber yaptığım mülakat simülasyonuna katılmanız olur. Eğer bu mümkün değilse, benzer bir konsepti, iletişimi kuvvetli, dile hâkim bir tanıdığınız ile yapabilir veya kendinizi kamera ile kaydedip, sonrasında değerlendirebilirsiniz.
Mülakat simülasyonu için Gülru Erkmen Hujara ile iletişime geçin.
Şimdi size görüşmede iyi bir performans göstermek için nasıl hazırlanmalı ve nelere dikkat etmeli, kısaca özetleyeceğim.
Başlıklar
Online görüşme
Artık görüşmelerin çoğu ve özellikle de ilk aşama online olarak yapılıyor. Bu görüşmeler için dikkat etmeniz gereken birkaç püf noktası var.
- Almanya’da mülakat saatinden evvel tekniğin çalıştığından emin olun. Ses ve mikrofonu test edin. Hatta mümkünse bir tanıdığınız ile görüşüp, her şeyin düzgün çalıştığından emin olun.
- Kamera ve ışığı ayarlayın ve görüntünüzün ne çok karanlık ne çok parlak olmadığından emin olun. Online görüşmelerde karşımdaki kişiyi çok aşağıdan izlediğim veya surattan çok tavan gördüğüm çok oldu. Normal bir görüşmede belki o kadar önemli olmasa da, mülakat görüşmesinde, karşınızdaki kişi ile karşılıklı oturup konuşuyormuş hissini yakalamak önemli. O nedenle kamerayı öyle konumlandırın ki, hem yüzünüz tam olarak gözüksün, hem de göğsünüzden yukarısı mutlaka kadrajda olsun. Kameranın göz hizasında olmasına dikkat edin. Eğer laptopa entegre kamera kullanıyorsanız, laptopun altına birkaç kitap koyarak, kameranın göz hizasına gelmesini sağlayabilirsiniz.
- Kullanacağınız programları yüklediğinizden ve yazılımların güncel versiyonunu kullandığınızdan emin olun. Son dakika güncelleme isteyen bir yazılım sizi zor duruma sokabilir.
- Online görüşmelerde insanların dikkat süresinin daha kısa olduğunu da göz önünde bulundurup, soruları cevaplarken uzun monologlara girmekten kaçının.
Almanya’da iş görüşmesi için hazırlık süreci
İçerik olarak
- Başvurduğunuz şirketi de sektörü de çok iyi araştırın. Şirket hangi değerler üzerinden kendini tanımlıyor? Sektörün gidişatı güncel durumlardan nasıl etkileniyor? Hangi pazarlarda aktifler? Rakipleri kimler? Şirket ve sektörle ilgili tüm gelişmelerden haberdar olun.
- Görüşeceğiniz kişileri LinkedIn veya Xing üzerinden araştırın. Eğer önceki deneyimleri ve pozisyonları ile ilgili bilgi sahibi olursanız, onlara yönelik soru sorabilirsiniz. Örneğin yöneticiniz daha evvelden rakip firmada çalıştıysa, ona önceki şirketine göre bu şirkette nelerin farklı olduğunu sorabilirsiniz. Hem sizi ilgilendirecek bilgiler edinebilirsiniz hem de hazırlıklı gelmeniz size puan kazandırır.
Kafa yapısı olarak
- Mülakat bir sözlü sınav veya tek taraflı bir test değil. İki tarafın beraber çalışıp çalışamayacağını anlamak için bir araya geldiği bir süreç. Gelecekteki yöneticiniz veya İK uzmanı, sizin yetkinlikleriniz veya becerilerinizin pozisyona uygunluğunu anlamaya çalışırken, siz de o şirketin veya pozisyonun size uyup uymadığını anlamak için oradasınız.
- Beraber çalıştığım birçok kişiyle, ideal bir işin ve yöneticinin tanımını ve özelliklerini liste halinde çıkarıyoruz. En sık duyduğum iş değiştirme sebebi yöneticiden memnun olmama durumu. Eğer görüşmeye gitmeden, “ideal bir iş ve yönetici nasıl olmalı?” sorusunu kendiniz için cevaplayabilirseniz, hem başvurduğunuz iş ve çalışacağınız yöneticiyi daha doğru bir şekilde değerlendirebilir, hem de kendinizi görüştüğünüz kişi ile eşit konumda hissedebilirsiniz.
Almanya’da mülakat sırasında nelere dikkat etmeli?
- Türkiye’de olduğu gibi, Almanya’da da çoğu mülakat “Kendinizden biraz bahseder misiniz?” gibi klasik bir soru ile başlar. Burada kronolojik bir sırayla neler yaptığınıza anlatmayın. Karşı tarafın ilgisini çekecek, pozisyona uygunluğunuzu vurgulayan özelliklerinizle başlayın. Çok detaya inmeyin. Karşı taraf ilgisini çekecek konularda soru soracaktır.
- “Neden Almanya’da çalışmak istiyorsun?” gibi bir soru gelebilir. Türkiye’nin ekonomik ve politik durumunun ne kadar kötü, ülkenin bugünkü haliyle ne kadar gelecek vadetmediği konularına girmeyin. Aslında bu genel geçer bir kural. Neden kaçtığınıza değil, neye doğru ilerlemek istediğinize odaklanın ve soruları hep bu perspektiften cevaplayın.
- Tüm klasik İK sorularına hazırlanın. Güçlü yönleriniz nedir? Neden bu iş için en uygun aday olduğunuza inanıyorsunuz? Başarısız olduğunuz projeler? Yok derseniz emin olun puan kazanmıyorsunuz.
- Almanların iletişimde direkt olduğunu unutmayın. İma etmeyin; eğer bir alanda iyi olduğunuzu düşünüyorsanız, söyleyin!
- Almanca veya İngilizcenizin yeterince iyi olmadığını düşünüyor ve hala geliştirmeye uğraşıyorsanız, size sorulmadan dilinizi geliştirmek için x,y yaptığınızı ve her geçen gün daha akıcı konuştuğunuzu veya 6 ay içinde örneğin, C1 seviyesine gelmeyi beklediğinizi söyleyin.
- Görüşmede doğru cevaplar vermeniz önemli. Doğru olmayan cevaplarla sizi mutlu edecek bir işe girmeniz zor. Fakat kafanızın net olmadığı konuları yansıtmayın. Kabul alırsanız hala düşünmek için fırsatınız var.
- Soru sorun. Bunun için görüşmenin sonunu beklemeyin (özellikle böyle bir şey belirtilmemişse) ve sorularınız şirketin verdiği ek faydalar, izinler gibi bürokratik konularda olmasın. Şirketle, sektörle, pozisyonla veya karşınızdaki kişinin deneyimi ile ilgili sorular sorun. Pozisyonun başarı kriterleri nedir? Kimlerle beraber çalışacaksınız? Sektörle ilgili okuduğunuz X haberi konusunda ne düşünüyorlar? Soracağınız zeki ve Google’da cevabı bulunmayacak sorular, vereceğiniz cevaplar kadar önemli.
Tüm yaptığınız hazırlığa rağmen ret cevabı alırsanız, moralinizi çok bozmadan yola devam etmeye çalışın. Siz en iyi performansınızı gösterseniz bile, bazen içeriden çıkan bir aday veya sizle benzer özelliklerde ve daha düşük maaş talep eden biri işi alabilir. Her şey maalesef kontrolümüzde değil. Bunu kendinize hatırlatıp, görüşmelere en özgüvenli versiyonunuzla gidin. Bilgi ve donanımınız Almanya’da mülakat davetini almanızın sebebi. İletişim becerileri ve özgüven ise son aşamada karşı tarafı ikna eden özellikler oluyor.
Alman kültürüyle tanışıklığım henüz 11 yaşındayken, Alman Lisesi’nin Haliç manzaralı sıralarında başladı. Lise sonrası, Heidelberg Üniversitesi’nde Ekonomi ve Politika bölümlerini bitirdim. Ardından hem Almanya, hem Türkiye’de, iş geliştirme, pazarlama, strateji gibi alanlarda çalıştım. Kurumsal hayatın bana kazandırdığı dostlukları, iş seyahatlerini ve her ay sonu hesabıma yatacak paranın verdiği güveni sevdim, fakat esas hayalim, insanlarla birebir çalışarak, hayatlarına dokunduğumu hissedebilmekti. Almanya’da aldığım sistemsel koçluk eğitimi ile bu yolun kapısını açtım.
Bugün, Coaching for Global Minds adı altında, Almanya’da yaşayan veya yaşamayı planlayan göçmenlere, yurtdışında tatmin edici bir hayat kurabilmeleri için koçluk ve kariyer danışmanlığı yapıyorum.
San Francisco’da tanıştığım Alman eşim ve 2 ve 5 yaşlarındaki iki oğlumla, bazen Istanbul’u özleyerek, ama buradaki hayatımızı çok da severek Hamburg’da yaşıyoruz.
