Almanya’da çifte vergilendirme önleme

Almanya’da çifte vergilendirme konusu, birçok kişinin kafasını karıştırıyor. Almanya ile Türkiye arasında çifte vergilendirmeyi önleyen bir anlaşma bulunuyor.  Tabii ki bu konuda bilgisi olmayan bireyler, Türkiye’de vergi öderken ya da Almanya’da vergi öderken, aynı vergiyi bir de Türkiye’de ödemek zorunda kalır mıyım diye endişe duyabiliyor.   

Bu konuda detaylı bir şekilde sizi bilgilendireceğiz. Öncesinde çifte vergiyi önleme anlaşmasından bahsederek giriş yapalım ki, konu hakkında geniş şekilde bilgi sahibi olun. 

Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması tarihçesi 

Çifte vergilendirmeyi önlemek için iki ülke arasında bir anlaşma bulunuyor. Bu anlaşmanın temeli de 16 Nisan 1985’e dayanıyor. Fakat daha sonra 21 Temmuz 2009 tarihinde, anlaşma güncelliğini kaybettiği için Almanya tarafından tek taraflı olarak feshedildi.  

İki ülke arasında yapılan anlaşma üzerine çifte vergiyi önleme anlaşması, 19 Eylül 2011’de yeniden Berlin’de imzalandı. Böylece Türkiye kökenli oturum sahipleri, Almanya’da çifte vergi ödemek zorunda kalmıyor.  

27 Aralık 2011’de yayınlanan kanunla birlikte, bakanlar kuruluna anlaşmanın onaylanması için yetki tanımlandı. 16 Ocak 2012’de ise bakanlar kurulu kararı ile birlikte bu anlaşma onaylandı. Almanya cephesinde hukuksal sürecin uzun sürmesinden dolayı 1 Ağustos 2012’de anlaşma yürürlüğe girebildi.  

Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması neyi hedefliyor? 

Çifte vergilendirmenin önüne geçmek amacıyla yapılan bu anlaşma, iki devletin tek bir kazanç üstünden vergi talep etmesi anlamına gelir. Yani burada vergi ödemekle yükümlü olan kişilere bir kolaylık sağlanır.

Türkiye’de mal varlığı bulunan bir kişi hem Almanya’da hem de Türkiye’de ciddi oranda vergi ödemek zorunda kalmaz. İki devlet arasında imzalanan anlaşmanın temelinde ikamet ilkesi, kaynak ilkesi ve uyrukluk ilkesi bulunuyor.

Çifte vergilemeyi önleme anlaşması ana konuları

Konulara detaylı şekilde geçmeden önce anlaşma kapsamına giren gelir unsurlarını da sizin için
sıralıyoruz:

• Faiz gelirleri
• Ücret gelirleri
• Ticari kazançlar
• Emekli maaşları
• Temettü gelirleri
• Sanatçı ve sporcu gelirleri
• Gayri maddi hak bedelleri
• Sermaye değer artış kazançları
• Uluslararası taşımacılık kazançları
• Gayrimenkul varlıklardan elde edilen gelirler
• Serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen gelirler
• Kamu çalışanlarının ücret gelirleri ve emekli maaşları
• Öğretmenler ve öğrencilerin elde ettikleri gelirler ve diğer gelirler

Gayrimenkul varlıklardan elde edilen gelirler

Almanya ve Türkiye arasında imzalanan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması gereğince; varlıklardan elde edilen gelirler, gayrimenkulün bulunduğu devlette vergilendiriliyor.

Buna göre, Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye’de sahip oldukları taşınmaz mallarını kiraya vermeleri karşılığında elde edecekleri gelirler, Türkiye’deki yönetmelik çerçevesinde vergiye tabi tutuluyor.

Örnek vermek gerekirse Türk vatandaşıysanız ve Almanya’da çalışıyorsanız, ana vatanınızda bulunan ev, iş yeri gibi taşınmazlardan kazandığınız kira geliri, kendi ülkenizin vergi sistemi içinde değerlendirilmek zorunda. Ancak bu konuda yine de Alman hükümetine vergi beyanı verirken, bu gelirlerinizi ve ilgili giderleri de göstermeniz isteniyor.

Ticari kazançlar için

Almanya’da yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’de ticari bir faaliyet yapıyorsa ve bir iş yerleri yoksa, kazançlarını Almanya’da vergilendirmek zorunda kalır. Türkiye’de bir iş yerinin olması durumunda ise vergilendirme işlemi, kazançla sınırlı olmak üzere Türkiye’de gerçekleştirilir.

Mesela çalışmak için yıllar önce Almanya’ya göç ettiniz. İşlerini büyütüp Türkiye’de bağlantılı olduğunuz bazı kurumlarla ürettiğiniz ürünlerin satışı için anlaşmalar yaptınız. Bu durumda, yaptığınız iş birliği Türkiye içinde bir faaliyet alanı oluşturacağı için Almanya’da çifte vergilendirme konusunda, Almanya’ya bir sorumluluğunuz olmuyor.

Sermaye değer artış kazançları için Almanya’da yaşayan bir Türk vatandaşının, Türkiye’deki gayrimenkulleri ve bir seneden daha kısa süre elde tuttukları hisse senedi gibi varlıkların satışından kazandıkları gelirler, Türkiye’de vergilendirilir.

Ancak bir yılı aşkın süredir elde bulunan hisse senetlerinin satışından elde edilen gelirler, Alman vergi sistemi tarafından değerlendiriliyor. Mesela Almanya’da yaşayan bir Türk vatandaşısınız ve Türkiye’deki evinizi satışa çıkardınız. Elde edilen gelirin vergileme hakkı Türkiye’de oluyor. Böylece vatandaş, çift vergi ödememiş oluyor.

Serbest meslek kazançları

Almanya’da yaşayan ve işverenden bağımsız çalışan kişiler, Türkiye’de bir senede 183 günden fazla çalışırsa ya da sabit bir iş yerine sahipse o zaman kazanç, Türkiye’de vergilendirilir. Ancak bu çalışmaları Türkiye’de bulunmadan, sadece Almanya’da yaparsa o zaman vergilendirme hakkı Almanya’nın oluyor.

Diyelim ki Almanya’da yaşıyorsunuz ve Türkiye’ye freelance iş yapıyorsunuz. Verdiğiniz hizmet karşılığında aldığınız ücretin vergilendirmesi Almanya hükümetinin sorumluluğuna geçiyor. Ama bu kişi Türkiye’de 183 günden fazla bulunduysa ya da ofis açtıysa o zaman Türkiye’de vergilendirmesi yapılıyor. Bu durumda da Almanya’da çifte vergilendirme yapılmıyor.

Emekli maaşları için

Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması kapsamında emekli maaşları, hangi devlet tarafından ödeniyorsa ödensin, emekli maaşını elde eden kişinin ikamet ettiği ülkeye göre vergilendiriliyor. Fakat bunun da bir istisnası var.

Eğer emekli maaşı tutarı, yıllık olarak 10 bin euroyu geçerse o zaman ödemeyi yapan devletin, emekli maaşının gayrisafi tutarının yüzde 10’unu aşmayacak şekilde vergilendirme hakkı bulunuyor. Diyelim ki Almanya’da çalıştığınız bir firmadan emekli olup Türkiye’ye dönen bir Türk vatandaşısınız. Yılda 10 bin euro altında geliriniz olursa o zaman bu paranın vergisini Türkiye alıyor.

Almanya’da çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasıyla ilgili detaylı videomuzu da izleyebilirsiniz.

Almanya’da çifte vergilendirme konusunda sık sorulan sorular

Bu başlık altında Almanya’da çifte vergilendirme konusunda en sık sorulan soruları ve yanıtlarını bulabilirsiniz.

Türkiye’de kira gelirim var, vergisini Türkiye’de ödedim. Almanya’da da öder miyim?

Hayır, aynı vergiyi tekrar Almanya’ya ödemezsiniz. Ancak şahsi vergi beyannamenize dahil etmelisiniz. Bu beyannamenize tam olarak etki etmez. Almanya’da vergisi çok çok daha düşük olacaktır.

Arabamı sattım, vergi beyannamemde göstermeli miyim?

Araba bir seneden fazla zimmetinizdeyse Almanya’da vergiye tabi bir gelir değil, o nedenle göstermenize gerek yok.

Ben beyan etmediğim sürece Alman hükümeti, Türkiye’deki gelirlerimi görebilir mi?

Evet, görebilir. Otomatik bilgi paylaşımı sayesinde Alman resmi makamları, Türkiye’deki banka hesaplarınızdaki bakiyeyi görebilir.

Almanya’da çifte vergilendirmeyi önlemek için mukimlik belgesi nedir?

Almanya’da ikamet eden Türk vatandaşları, Türkiye’den gelir elde ediyorsa, anlaşma kapsamında vergilendirilmesi için Almanya Maliye Bakanlığı tarafından verilen mukimlik belgesini almalıdır. Bu belgenin aslı ile birlikte noter tarafından tasdik edilerek, ilgili vergi dairesine ulaştırılması gerekir.

Türkiye Gelir İdaresi Başkanlığı, Almanya’da yaşayan vatandaşlar için Türkiye ve Almanya arasındaki çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının uygulanması için detaylı bir rehber yayınladı. Bu rehbere de link üzerinden ulaşım sağlayabilirsiniz.

Çifte vergi önleme anlaşmasının doğru şekilde işlemesi için neler yapılıyor?

Almanya ve Türkiye arasında uygulanan anlaşmanın doğru şekilde devam edebilmesi için iki devlet de bazı uygulamalarda bulunuyor.

Ayrım yapılmıyor

Almanya’da yaşayan ve hukuki olarak Alman vatandaşlarıyla aynı koşullara sahip olan Türk vatandaşları, ülkede farklı vergi uygulamalarına maruz bırakılmıyor.

Karşılıklı anlaşma usulü

Türk vatandaşları, Almanya’da elde ettikleri gelir sebebiyle, Türkiye’de anlaşmaya aykırı şekilde vergilendirilirse bunu Alman makamlarına başvurarak davaya dönüştürebilir. Aynı şekilde ayrımcı muameleye maruz kalan ve çifte standart yapılan Türk vatandaşları da, Türkiye’de yetkili makamlara başvuruda bulunabilir.

Otomatik bilgi paylaşımı

Anlaşma kapsamında, Almanya ve Türkiye arasında bilgi alışverişi yapılıyor, yani otomatik bilgi paylaşımı uygulaması bulunuyor. Almanya’da yaşayan fakat Türkiye’den gelir elde eden Türk vatandaşlarının, Almanya’da ek vergi ve ceza ödememeleri için Almanya’daki görevlerini yerine getirmesi gerekiyor.

Tahsilat aşamasında yardımlaşma

Türkiye ve Almanya devletleri, vergi tahsilatı konusunda birbirine yardımcı oluyor. Türkiye, Almanya’da bulunan bir kişi ya da kurumlardan yapacağı vergi tahsilatı için Almanya’dan yardım isteyebiliyor. Aynı şekilde Almanya da tahsilat konusunda Türkiye’den yardım talep edebiliyor.