Almanya’da baharın geldiğini nereden anlarsınız? Çiçeklerin açması, etrafın yeşile kesmesi birer işaret ise, işte “yabani sarımsak” ya da Almanya’da bilinen adı ile “Bärlauch”, latincesinden “Allium ursinum” da bahar işaretlerinden biri.
Yabani sarımsak “Bärlauch” nereden bulunur?
Ormanlarda, park bahçelerde çıkmaya başlayan bu ot haziran ortalarına kadar rahatça bulunabilir. Çok aromatik olmakla beraber, bir o kadar da nazik. Ama gayet kaprissiz olduğunu da her şeye ne kadar yakıştığından anlayabiliriz 😊
Nerede kullanırım?
Birazdan benim de kullandığım tariflerden de ekleyeceğim bu ot, çorbalardan soslara, ekmek üstü sürmeliklerden yağ aromalandırmaya her şeye sarımsağa yakın fakat bir tık daha ferah bir lezzet veriyor.
Nazik demiştim ya, sebebi saklama ile ilgili. Zira, eğer toplar toplamaz kullanmazsanız çabucak tazeliğini yitiriyor. Yine de birkaç gün nemli bir bez içinde dolapta muhafaza edebilirsiniz.
Yabani sarımsağın mini biyografisi
Yabani sarımsak, Avrupa ve Kuzey Asya’da, özellikle ormanlarda ve yeşil alanlarda yaygındır. Gölgeli ve nemli yerlerde yetişir. Özellikle güney Almanya’da her yerde karşınıza çıkabilir.
Yaklaşık 20 ila 30 cm yüksekliğe kadar büyür ve daha sonra ise çiçek açarak aromasını kaybetmeye ve acılaşmaya başlar. Bununla birlikte, deneyimsizseniz dikkatli olmalısınız çünkü yabani sarımsağın, zehirli zambakla karıştırılması son derece kolaydır.
İyi haber, tip olarak benzese de kokusundan ayırabilir, kendinizi kurtarabilirsiniz😊
Yabani sarımsak, antik çağda ve Orta Çağ’da tıbbi bir bitki olarak bilinir ve yetiştirilirmiş. En ünlü bitki uzmanlarından biri olan Hildegard von Bingen, bitkiyi hazımsızlık için ve iyi bir kan temizleyici olarak tanımlamış.
Klorofil içeriğinin çok yüksek olması da aynı zamanda ağır metal ve toksinleri vücuttan uzaklaştırmak için mükemmel bir kaynak haline gelmesine sebep.
Sarımsak gibi bol kükürt ve yanında C vitamini içeriyor olması da cabası. Detox suyunuzda sarımsak tadı isterseniz aklınızda olsun🙈
Benim mutfağımda
Detox suyundan daha lezzetli bir alternatif ararsanız parmesan ve çam fıstığı ile beraber zeytinyağı mucizesini ekleyerek mükemmel bir pesto yapabilirsiniz 😊
Daha sonra bu pestoyu ister makarnalarınıza, isterseniz de yoğurt ile karıştırarak diğer mezelerinize katabilir, ya da Alman usulü quark ile çırparak ekmeğinizi banabilirsiniz. Tofu lezzetlendirmek için de biçilmiş kaftandır bu sos. Kısacası sarımsağı yakıştırdığınız ne varsa işte hepsi “Bärlauch” ta 😊
Ben de 3 güzel tarifle sonlandıracağım yazıyı. Son tarif biraz sürprizli 😊 çünkü aslında Alman mutfağında kendini sağlama almış yabani sarımsağı tam bir Güneydoğu Anadolu mutfağına ait bir lezzete transfer ediyoruz. Hadi beraber temelden başlayalım 😊
Bärlauch pesto
Türkiye’de çok bilinen bir ot değil, fakat otlu peynir ya da diğer adı ile Van peyniri sevenler hemen tanırlar 😊
Şöyle söyleyeyim, sarımsak tadı olup sonradan bıraktığı kokusu olmayan bir ot. Harika bir lezzet, tereyağına, süzme yoğurda karıştırarak tüketmek ya da sarımsağın girdiği her yerde kullanmak mümkün. Temel bir pesto ise bu lezzeti “hoop” en yukarı taşıyor demek sanırım en doğrusu.
Malzemeler
- 200 g yabani sarımsak
- 25 g çam fıstığı
- 25 g Parmesan
- Bir tutam tuz ve karabiber
- 150-250 ml zeytinyağı
Bärlauch dip sos
Bärlauch dip sos hazırlamak için malzemelere bakalım…
Malzemeler
- Bärlauch (yabani sarımsak)
- Quark veya süzme yoğurt
- Tuz
- Karabiber
- Parmesan
- Zeytinyağı
Yabani sarımsakları yıkayıp parçalayıcıdan geçirdim. Hacim olarak ayni miktarda quark ekleyip üzerine de parmesan, karabiber ve tuz ekleyip kıvamını da yağ ile ayarladım. Üzerine ceviz, ama içine de olur elbette.
İçine biraz limon ya da portakal kabuğu rendesi oldukça yakışır. Aromayı çeşitlendirmek her zamanki gibi yine size kalmış.
Yemek yapayım derken yanına bir de tatlı istiyorsanız Alman pastası Berliner‘e kesinlikle göz atmalısınız.
Bärlauch Şiveydiz
Şiveydiz bilir misiniz? Antep’in o mükemmel mutfağının hani iltifat gibi olan yemeği? Ha işte bu o değil 🤭 peki bu ne? Bu da aslında ondan hiç de farklı olmayan yabani sarımsak ile yapılmış bir uyarlaması (çakması demeyelim de uyarlaması diyelim😂).
Şimdi vereceğim tarifte taze sarımsak yerine yaban sarımsağı koyarak yapabilirsiniz.
Malzemeler
- 1/2 kg yabani sarımsak
- ½ kg kuzu kuşbaşı
- Tereyağı
- 1 kase haşlanmış nohut
- 4 su bardağı su
- 1 kg süzme yoğurt
- Kuru nane
- 1 adet yumurta
- Haspir
- Karabiber
- Kaya tuzu
Kuşbaşı kuzu eti hafifçe kavurun, tuz ve su ilave edilerek haşlanmaya bırakın. Et piştikten sonra içine önceden haşlanmış nohutu ilave edin. Şeritler halinde doğranmış taze yabani sarımsağı da et ve nohuta ilave edin.
Biraz piştikten sonra bir tencereye süzme yoğurt, yumurta koyarak hafif ateşte sürekli karıştırarak dumanı çıkana kadar pişirin. Hazırladığınız yoğurdu ağır ağır diğer tencereye dökün.
Bir tavada tereyağını eritin ve kızdırın. Üzerine kuru nane ekleyerek köpürtün.
Servisten önce üzerine gezdirin ve aspir (haspir) ile süsleyerek servis edin.
2014 sonunda sadece İstanbul’a kısa bir mola olarak geldiğim Almanya’da, kendimi 2017’de yerleşme kararı alarak buldum. Sürdürülebilirliği temel alan Enerji ve Çevre alanlarında iflah olmaz bir yüksek mühendis olmakla birlikte bu anlayışı kendi mutfağına da taşıma şiarıyla hareket eden bir “private chef” ve mutfak uygulamaları meraklısı ve yemek fotoğrafçısıyım.
Instagram’da @engineerskitchen.tr adlı sayfamda içerik üretiyor, orijinal reçeteleri ve mutfağımdaki çeşitlemelerini fotoğraflıyorum.
