Son zamanlarda Türkiye’de özellikle sağlık sektöründe maddi açıdan beklentileri karşılanmayan birçok kişinin sıklıkla çeşitli Avrupa ülkelerindeki çalışma koşullarını ve gelir durumlarını araştırdığına tanık oluyoruz. Tabii ki finansal nedenlerin yanında, Türkiye’de doktorlara ve diğer sağlık çalışanlarına hizmetleri boyunca hasta ve hasta yakınları tarafından uygulanan şiddet de doktorların Türkiye dışına göç etmesini hızlandırıyor. Türkiye’de sağlık personelinin şiddete uğrama riski Türkiye’deki diğer sektörlere oranla 16 kat daha fazla.
2021 yılının ilk 11 ayında 1300’den fazla doktor, yurt dışında çalışmak için gerekli olan iyi hal belgesini almak için Türk Tabipleri Birliği’ne başvurdu. Bu sayı, pandeminin en etkili olduğu 2020 yılında bile 1000’e yaklaştı.
Hal böyle olunca da Almanya hatırı sayılır bir Türkiye kökenli göçmen doktor nüfusuna ev sahipliği ediyor. Peki Almanya’da sağlık sektörü gerçekten ne durumda? Doktorlara ve sağlık çalışanlarına hak ettikleri ve arzuladıkları maddi koşulları sunabiliyor mi? Almanya’da tıp alanına yönelmek, bu alanda bir kariyer yapmak maddi açıdan dışardan göründüğü kadar tatmin edici mi?
Türkiye’deki güvenli alanınızdan çıkarak, kariyerinizi Almanya’da sürdürmeye ya da başlatmaya karar vermeden önce alacağınız bu riskin size getireceği maddi avantaj ve dezavantajları iyice irdelemenizde fayda var. Bu yazı bu nedenle size Almanya’daki doktorların maddi durumu ve yaşam standartları hakkında ulaşmak istediğiniz tüm bilgileri sunarak, bir rehber görevi görmeyi amaçlıyor.
Doğal olarak doktorluk kariyerini başka bir ülkede sürdürmek denilince, en çok öne çıkan ve en çok araştırılan konu maaşlar oluyor.
Başlıklar
- Almanya’da ortalama doktor maaşları
- Almanya’da doktor maaşları ve etkileyen kriterler
- Almanya’da özel muayenehanesi olan doktorlar ne kadar kazanıyor?
- Almanya’da doktor maaşları ile ilgili memnuniyet yüzdesi
- Doktor göçü ile ilgili son araştırmalar
- Almanya’da mesleklere göre maaşlar
- Almanya’da hekim maaşları ile ilgili kullandığımız kaynaklar
Almanya’da ortalama doktor maaşları
Türkiye’de maaş denildiğinde normal olarak aklınıza aylık bazda cebinize girecek net tutar gelir ve genel olarak tüm yaşam planlamamız buna göre yapılır. Ancak Almanya’da bu işler farklıdır ve maaş kavramı bu zamana kadar bildiğiniz süregelen klasik maaş kavramından ayrışır. Bu yüzden Almanya’daki maaş seviyelerini masaya yatırıp detaylıca incelemeden önce bazı şeyleri dile getirmekte fayda var.
Almanya’da maaş kavramı, Türkiye’den farklı olarak yıllık bazda ve brüt olarak konuşulur. Ayrıca, vergiler ve kesintiler sayesinde, belirtilen brüt maaş ile cebinize girecek olan net maaş arasında %45’e varan bir fark olabileceğini de hesaba katmanız gerekir. Burada size ileteceğimiz tüm rakamlar, ortalama olarak yıllık bazda hesaplanmış, brüt ve bonus dahil olan maaşlardır. Almanya’da net maaşınızı hesaplamak hayli kolay, bunun için Almanya’da gelir vergisi ve net maaş hesaplama başlıklı yazımızı ziyaret edebilirsiniz.
2022 yılında, Almanya’da ortama doktor maaşı yıllık ve brüt olarak 92.597 Euro olarak belirtilmiştir. Medyan maaş ise 78.317 Euro olarak rapor edilmektedir. (Kaynak: StepStone, 2022) Bir önceki yıl olan 2021’de ise Almanya’da ortama doktor maaşı yıllık ve brüt 89.539 Euro olarak belirtilmiştir. Bu yılda da medyan maaş ise 81.000 Euro olarak rapor edilmektedir. (Kaynak: Stepstone, 2021)
| Almanya'da brüt maaş teklifi aldınız ancak bankanıza tam olarak ne kadar para yatacak bilmiyor musunuz? Vasistdas.de Almanya net maaş hesaplama aracı ile hemen Almanya'daki brüt maaşınızdan net maaşınızı hesaplayın. |
Ortalama maaş genel olarak hepimizin bildiği ve kullandığı bir kavramdır ancak medyan maaş kavramına pek aşina değiliz. Medyan, kelimenin tam anlamıyla orta anlamına gelir. Medyan maaş ifadesi gördüğünüzde, rapor edilen maaşların yarısının bu rakamdan az, yarısının daha yüksek olduğunu bilirsiniz.
Almanya’da doktor maaşları ve etkileyen kriterler
Her yerde olduğu gibi, Almanya’da da doktor maaşları belli başlı kriterlere göre farklılık gösterebilir. Bunları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
- Cinsiyet
- Yöneticilik seviyesi
- Kıdem seviyesi
- Deneyim süresi
Bu kriterleri kısaca açıklamak gerekirse;
Cinsiyete göre doktor maaşı dağılımı
Doktor maaşları tıpkı Türkiye’de de olduğu gibi Almanya’da da cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Maalesef Almanya gibi Avrupa’nın en çok gelişmiş ülkelerinden biri olan bir yerde ve tıp gibi önemli bir alanda bile cinsiyet eşitsizliğinden bahsetmek mümkündür. 2022 yılında erkek doktorlar ortalama yıllık ve brüt maaş olarak 93.600 Euro maaş alırken, kadın doktorlarda bu rakam 69.959 Euro’ya denk düşmektedir.
2021 yılına baktığımızda da erkek doktorlar ortalama brüt yıllık maaş olarak 91.877 Euro maaş alırken, kadın doktorlarda ise ortalama brüt yıllık maaş 86.158 Euro alıyordu.
Yöneticilik seviyesine göre doktor maaşı dağılımı
Maaşlar belirlenirken, diğer bir dikkate alınan kriterin “takım yönetimi” olduğunu söyleyebiliriz. Eğer bir ekip yönetiyorsanız 2022 yılında Almanya’da yıllık ve brüt ortalama maaşınız 128.834 Euro gibi bir rakama ulaşabilir. Eğer bir ekip yöneticisi değilseniz, altınızda sorumlu olduğunuz çalışanlarınız yoksa ortalama brüt maaşınız 72.800 Euro civarında olacaktır.
2021 yılında ise, ekip yöneticileri için Almanya’da yıllık ve brüt ortalama maaş 102.200 Euro gibi bir rakama ulaşıyordu. Altlarında sorumlu oldukları çalışanlar olmayanlar için bu rakam 2021 yılında ortalama, yıllık ve brüt olarak 80.004 Euro civarındaydı.
Özetle yönetim deneyiminiz olması ya da kendinizi böyle bir sorumluluk almaya hazır hissetmeniz size maaş açısından ciddi bir avantaj sağlayacaktır.
Kıdem seviyesine göre doktor maaşı dağılımı
Dünyanın her yerinde olduğu gibi, Almanya’da da doktor maaşları bulunduğunuz kıdem seviyesine göre değişmektedir. En yüksekten en düşüğe doğru bir sıralama yapmak istersek, kıdem seviyelerine göre maaşlar aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır.
Ancak hatırlatmakta fayda var: Bu rakamlar 2021 yılı için, yine de kıdem seviyeleri arasındaki farkı görebilirsiniz.
| Almanya'da doktor maaşları (Kıdeme göre) | Yıllık, brüt ve ortalama maaş |
|---|---|
| Kıdemli doktor maaşı | 114.589 Euro |
| Uzman doktor maaşı | 97.214 Euro |
| Asistan doktor (Türkiye'deki pratisyen doktor kavramı) | 65.490 Euro |
Deneyim süresine göre doktor maaşı dağılımı
Almanya’da diğer bir doktor maaşı kriteri de deneyim süresidir. Deneyim süresi arttıkça, ortalama maaş da doğal olarak buna paralel bir şekilde artış göstermektedir.
Ortalama olarak deneyim süresine göre Almanya’da hekim maaşları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
| Almanya'da doktor maaşları (Deneyim yılına göre) | Yıllık, brüt ve ortalama maaş |
|---|---|
| Yeni başlayan/1 yıldan az deneyim | 46.800 Euro |
| 1-2 yıl arası deneyim | 52.000 Euro |
| 3-5 yıl arası deneyim | 62.400 Euro |
| 6-10 yıl arası deneyim | 88.148 Euro |
| 11-25 yıl arası deneyim | 109.816 Euro |
Bir önceki yıl 2021’de de, deneyim yılına göre Almanya’da hekim maaşları yıllık, brüt ve ortalama olarak aşağıdaki gibiydi:
| Almanya'da doktor maaşları (Deneyim yılına göre) | Yıllık, brüt ve ortalama maaş |
|---|---|
| Yeni başlayan/1 yıldan az deneyim | 56.542 Euro |
| 1-2 yıl arası deneyim | 61.258 Euro |
| 3-5 yıl arası deneyim | 70.487 Euro |
| 6-10 yıl arası deneyim | 84.019 Euro |
| 11-25 yıl arası deneyim | 99.946 Euro |
| 25 yıldan fazla deneyim | 108.531 Euro |
Almanya’da özel muayenehanesi olan doktorlar ne kadar kazanıyor?
Şimdi hazır olun: Yukarıda belirttiğimiz maaşların hepsi, hastane gibi bir sağlık kurumunda maaşlı olarak çalışıyorsanız Almanya’da kazanacağınız maaşı gösteriyor. Peki, Almanya’da kendine özel muayenehane açarsanız ne kadar kazanırsınız? Cevap kısaca çok daha fazla!
Her ne kadar uzmanlık dalına göre Almanya’da özel muayenehanesi olan bir doktorun kazanacağı gelir değişse de, hem toplam gelir hem de ana giderler düşüldükten sonra kalan tutar hayli yüksek. Örnek olarak Almanya’da kendi muayenehanesi olan bir radyolog yıllık brüt ortalama 2.343.000 Euro kazanıyor. Yanlış duymadınız. Personal giderleri, kiralama ve işletme giderleri gibi ana kalemler düşüldükten sonra vergi öncesi kalan tutar ise yıllık ortalama 850,000 Euro. (Kaynak: Destatis, Statistisches Bundesamt – Köstenstruktur bei Arztpraxen)
Gelin uzmanlık dalı bazında bu tutarlara birlikte bakalım:
| Almanya'da özel muayenehane sahibi doktorların gelirleri (Uzmanlık dallarına göre) | Yıllık, brüt ve ortalama toplam gelir | Ana giderler sonrası gelir (Vergi öncesi, personal gideri ve diğer ana giderler çıktıktan sonra) |
|---|---|---|
| Radyolog | 2.343.000 Euro | 850,000 Euro |
| Göz doktoru | 728,000 Euro | 370,000 Euro |
| Dermatolog | 543,000 Euro | 284,000 Euro |
| Ortopedist | 669,000 Euro | 311,000 Euro |
| Ürolog | 564,000 Euro | 302,000 Euro |
| Cerrah | 611,000 Euro | 281,000 Euro |
| Dahiliyeci | 583,000 Euro | 282,000 Euro |
| KBB doktoru | 466,000 Euro | 223,000 Euro |
| Jinekolog | 415,000 Euro | 217,000 Euro |
| Pratisyen | 405,000 Euro | 227,000 Euro |
| Çocuk doktoru | 427,000 Euro | 228,000 Euro |
| Nörolog / psikiyatrist | 324,000 Euro | 180,000 Euro |
(Kaynak: Destatis, Statistisches Bundesamt – Köstenstruktur bei Arztpraxen)
Almanya’da doktor maaşları ile ilgili memnuniyet yüzdesi
Almanya’da hekim maaşları, Türkiye’deki meslektaşlarının maaşları ile kıyaslandığında, arada gerçekten büyük bir uçurum olduğu çok açık. Türkiye’de kariyerlerini sürdüren doktorlara göre Alman doktorların kazançları son derece tatmin edici sayılabilir. Ancak Almanya’da da maaş skalasının alt sınırında yer alan doktorlar arasında kazançlarını yeterli bulmayan kişiler bulunuyor.
2021 yılı istatistiklerine baktığımızda, yıllık brüt ortalama 86.158 Euro kazanan %51’lik bir kitle maaşlarının iyileştirilmesi gerektiğini düşünmekteler ve gelirlerinden memnun değiller. Yıllık brüt ortalama 91.877 Euro kazanan %48’lik bir kitle ise gelirlerinin son derece tatmin edici olduğunu düşünüyorlar ve hayatlarından gayet memnunlar.
Doktor göçü ile ilgili son araştırmalar
Türkiye’den doktorların göçü, yabancı ve yerli basının da odağında. Özellikle DW, euronews ve BBC gibi yabancı menşeili basın kaynakları, Türkiye’deki doktorların beyin göçünü farklı araştırmalarla mercek altına alıyorlar. Yaşananları en güzel şekilde özetleyen iki araştırmayı sizlerle paylaşıyoruz.
Almanya’da mesleklere göre maaşlar
Almanya’da 2022 yılındaki maaşları incelerken Almanya’da en fazla talep edilen meslek kollarını seçtik. Farklı meslek kollarındaki maaşlarla ilgili yazılarımıza göz atmak isterseniz:
- Almanya’da doktor maaşları
- Almanya’da hemşire maaşları ve Almanya’da sağlık çalışanı maaşları
- Almanya’da usta maaşları
- Almanya’da mühendis maaşları
- Almanya’da IT maaşları (çok yakında)
- Almanya’da ortalama maaşlar (çok yakında)
Diğer meslek gruplarıyla ilgili maaş bilgilerini yıl boyunca Vasistdas’ta bulacaksınız.
Almanya’da hekim maaşları ile ilgili kullandığımız kaynaklar
Vasistdas olarak Almanya’da mesleklere göre maaş analizleri yaparken Almanya’da bir çok kaynaktan araştırma yaptık. Mesleklere göre maaşların kendi aralarında da doğru karşılaştırılması için tek bir kaynaktan ilerleme kararı aldık. Almanya’da en güvenilir kariyer sitelerinden birisi olan StepStone’in 2022 ve 2021 yılı ortalama maaşlar analizi bu ve diğer meslek kalemlerindeki ortalama maaşları araştırırken kullandığımız kaynak oldu. Almanya’da ortalama maaşlarla ilgili daha detaylı bilgi almak isterseniz, StepStone’un Gehaltsreport 2022 araştırmasına göz atabilirsiniz.
