Almanya’da adi ortaklık (Gesellschaft bürgerlichen Rechts), Alman Medeni Kanunu (Bürgerliches Gesetzbuch) tarafından düzenlenen anonim iş ortaklığı anlamına geliyor. Almanya’da GbR kurmak için en az iki kişiye ihtiyacınız varken diğer anonim şirketlerin aksine GbR ortaklarının sınırsız sorumluluğu bulunuyor. Avantajları ise kurucuların şirketi kurmak için herhangi bir asgari sermaye gösterme zorunluluğu yok ve kuruluş süreci limitet şirketlere göre daha az bürokratik. Aynı zamanda bir GbR’nin ticari sicilde (Handelsregister) listelenmesi ve yıllık hesaplarını açıklaması gerekmiyor. Bu sebepten Almanya’da GbR iki veya daha fazla ortağın bir şirket kurmak istediğinde tercih edebileceği en basit iş ortaklıklarından biridir. Almanya’da GbR’nin temel özelliklerine bakacak olursak:
- Kuruluş için ticaret ofisine (Gewerbeamt) kayıt yaptırılmalı, esas sözleşme ortaklar arasında sözlü olarak da yapılabilir ancak yazılı olması tavsiye edilmektedir.
- Kuruluş sermayesi için herhangi bir asgari bir seviye yok.
- Şirket yönetimi, hissedarlar tarafından ortaklaşa bir şekilde gerçekleşir.
- Tüm hissedarların kişisel ve ticari varlıkları sınırsız olarak yükümlülük altındadır. Yani şirket iflas ettiğinde, şirket ortakları kişisel ve ticari varlıkları ile finansal yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır.
- Vergilendirme hususunda hissedarlar gelir veya kurumlar vergisine ek olarak dayanışma ek ücretinden sorumluyken, şirket ticaret vergisi, KDV ve gelir vergisinden sorumludur.
- Diğer kurumsal yapılarla karşılaştırıldığında, bir GbR’in kurulum maliyeti çok daha düşüktür. Örneğin anonim şirketlerin aksine, noter hizmetleri veya ticari sicile (Handelsregister) giriş için herhangi bir ücret yoktur.
Başlıklar
Almanya’da GbR nasıl kurulur?
Bir GbR kurmak için ana sermaye gerekmediğinden, neredeyse tek ihtiyacınız olan birkaç girişimcinin ortak bir amaç için bir araya gelmesi ve ortakların her birinin bilgi, beceri ve sermaye gibi konularda katkıda bulunmasıdır. Kısaca, ortak amaç güden bir sözleşme, şirketin düzenli olarak işletilmesi ve kâr sağlamak temeldir. Ortaklar genellikle iki veya daha fazla kişiden oluşur. Hissedarların esas sözleşmeyi fazlasıyla esnek oluşturması ve şirketi istedikleri gibi yapılandırmaları sayesinde bir GbR’nin organizasyonu çok kolaydır bile diyebiliriz.
Ortaklar arasında sözleşme
GmbH şirketlerde olduğu gibi, noter tasdikli bir esas sözleşme zorunlu olmasa da yine de bir ortaklık sözleşmesi yapılması gerekiyor. Her ne kadar işe başlarken sözlü anlaşmalar sizin için yeterli gibi görünse de ilerde doğabilecek anlaşmazlıkları önlemek için yazılı bir sözleşmenin yapılmasını da şiddetle tavsiye ediyoruz. Ortaklık sözleşmenizin mutlaka içermesi gereken maddeleri ise şöyle:
- Karar verme süreçleri
- Bireysel hisselerin tanımı
- Hisse devirlerine ilişkin kurallar
- Kâr ve zararların nasıl dağıtılacağı
- Saatler, tatil ve hastalık ile ilgili düzenlemeler
Almanya’da GbR nereye kaydedilmelidir?
Eğer şirketiniz ticari bir GbR ise yerel ticaret ofisinize (Gewerbeamt) kaydolmanız ve bir satış vergisi kimlik numarası (Umsatzsteuer-Identifikationsnymmer) almak için vergi dairesine (Finanzamt) vergi anketinizi göndermeniz gerekiyor. Eğer GbR’niz ticari değilse, ortaklığınızı yalnızca yerel bir vergi dairesinde tescil etmeniz yeterli. GbR’nin diğer anonim şirketlerinden bir farkı da ticari sicilde (Handelsregiser) listelenmiyor oluşu. Bu durumun tek istisnası ise GbR’nizin yıllık cirosunun 500.000 euroya ulaşması. Bu durumda GbR’nin, genel bir ortaklığa (Offene Handelsgesellschaft) dönüşmesi ve ticaret siciline girmesi gerekiyor.
Yıllık cirosu 250,000 euroyu geçemediği ve beşten fazla personel istihdam etmediği sürece, bir GbR’nin ticaret siciline kaydedilmesi gerekmiyor. Bu limitler aşılırsa, GbR’nin ticaret siciline tescil edilmesi gereken bir şirket türü olan genel ticari ortaklığa (Offene Handelsgesellschaft yani OHG) dönüştürülmesi gerekiyor.
Almanya’da adi ortaklık ve yükümlülükler
Almanya’da adı ortaklık yapısına sahip bir şirketin tüm hissedarları, işletmenin borçları için sınırsız kişisel sorumluluğa sahiptir. İlk esas sözleşmede alternatif düzenlemeler yapılmadığı sürece, bu sorumluluk eşit olarak paylaşılır. Önemli sorumluluk riskleriyle karşı karşıyaysanız, alternatif olarak UG veya GmbH gibi bir limitet şirket kurmayı düşünebilirsiniz. Freelancerlar için PartG ortaklık şirketi, hissedarların sorumluluğunu sınırlayan alternatif bir yasal biçimdir.
Vergilendirme
GbR’ler genellikle ticaret vergisi, gelir vergisi ve KDV dahil olmak üzere çoğu işletme vergisinden sorumludur. Gelir vergisi, hissedarların kârlarından hesaplanır ve şirketin hesaplarından değil, doğrudan hissedarlar tarafından ödenmesi gerekir. Her iki çalışan da serbest çalışan olarak nitelendirilirse, Almanya’da GbR ticaret vergisinden muaftır ve ayrıca KDV’den de muaf olabilir. Ancak vergi ödeme konusunda bazı istisnalar da bulunuyor. Örneğin; şirketin, mali yıl içinde kârı 24,500 euro altında kalırsa ticaret vergisinden muaf oluyor. Bir mali yıl içinde işletme kârı 17,500 eurodan yüksekse, KDV de ödemesi gerekiyor. İlgili ortaklar, şirketten şahsen elde ettikleri kâr üzerinden gelir vergisi ödemek zorundadır.
Yönetim
Esas sözleşmede farklı bir şey üzerinde anlaşmaya varılmadıkça, GbR’nin ortakları otomatik olarak işletmenin yöneticileridir. Sözleşmeye göre yönetim bir veya daha fazla hissedara devredilebilir ya da yönetmeye yetkili hissedarların bunu birlikte yapması anlamına gelen tüm üyelerin temsili yolu seçilebilir. Bu durumda örneğin bir satın alma kararı için tüm yöneticilerin satın almayı kabul etmiş olmaları gerekir.
Şirketinizin ismi ne olacak?
Adi ortaklık şirketinin adının, hissedarların ad ve soyadlarını taşıması gerekir. Bunlar şirketin amacını açıklayan ek bir adla desteklenebilir ve ardından “GbR” eki gelmesi şartı bulunuyor. Örneğin; Ali & Aslı Karanfil Wedding Organizations GbR.
Muhasebe
GbR’lerin kâr ve zararlarını basit bir gelir fazlası hesaplamasına göre belirlemelerine izin veriliyor. Ancak, ortaklığınızın kazançlarını ticaret hukukuna göre gönüllü olarak da hesaplayabilirsiniz.
Almanya’da adi ortaklık şirketinin artıları ve eksileri
Almanya’da şirket kurmak istiyorsanız, şirket kurmadan önce her şirket türünün artılarına ve eksilerine bakmanızı tavsiye ederiz. Bu arada, şirket türünüz ne olursa olsun Almanya’da şirketlere verilen teşviklere göz atmalısınız. Bunun için Almanya’da teşvikler başlıklı yazımıza okumanızı öneririz.
GbR’nin artıları neler?
- Zorunlu asgari sermaye yok
- Daha az formalite ile kolay oluşum süreci
- Noter tasdiki gerekli değil
- Ticaret siciline giriş gerekli değil
- Muhasebe muafiyetleri
GbR’nin eksileri neler?
En önemli eksisi kişisel sorumluluk durumudur. Sonuç olarak şahıs şirketi sahipleri gibi, tüm GbR hissedarları da özel varlıklarından sorumludur. Esas sözleşmeyi dikkatli bir biçimde tasarlayarak ve pay sahiplerinin temsil yetkisini sınırlayarak kişisel sorumluluk risklerini azaltabilirsiniz. Ancak, şirket türünüzü belirli bir ciro miktarından sonra bir GmbH veya UG olarak değiştirirseniz bir sorumluluk sınırlaması elde edebilirsiniz. Bu nedenle, özellikle ticaret için Almanya’da GbR kurarken, ikinci bir şirketi açtıktan veya büyüme aşamasından geçtikten bir OHG’ye (Offene Handelsgesellschaft) geçmeniz sizin için daha kârlı olacaktır.
Diğer şirket türleriyle ilgili de bilgi edinmek isterseniz, Almanya’da şirket türleri başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
