Almanya sağlık sistemi, insanı ön planda tutan anlayışı ve sunduğu hizmetlerin kalitesi sayesinde, dünyada önemli bir konuma sahiptir. Sistemin finansmanı, Türkiye’de de olduğu gibi sosyal sigorta yöntemi kullanılarak sağlanmaktadır. Bu finansmanın işleyiş esası kişilerin kazandığı ücretten ve işverenden alınan primlere dayanır. Almanya’da sağlık sisteminin ve sosyal sigorta sisteminin tarihi 1880’lere dayanmaktadır. Almanya’da sosyal sigorta sistemi dönemin Başbakanı Otto Von Bismarck tarafından başlatılmıştır. Bismarck öncelikle bir sosyal politika ile işçilerin çalışma ve sağlık şartlarını düzeltmek istemiştir. 1880’li yıllarda Bismarck’ın başında bulunduğu hükümet zaman içerisinde sağlık, kaza, maluliyet gibi sigortalar geliştirerek sistem uygulamaya başlamış ve kendi ismi ile anılan Bismarck yöntemi literatüre girmiştir. Almanya’daki sistemin günümüzde de hala çok saglam bir yapısının olması tarihine dayanıyor.
Almanya’da sağlık sistemi detaylı olarak anlaşılması gereken bir konu. Devletlerin gelişmişlik düzeylerini sadece ekonomik boyutta değerlendirmek çok yeterli olmayacaktır. Bir ülkenin küresel anlamda büyümesi, uzun ve meşakkatli bir çalışma gerektiren, kalın bir zincirin halkalarına benzetilebilir. Bu halkalar kendi içlerinde ne kadar güçlü ise bir araya geldiklerinde oluşturdukları zincir de aynı orantıda güçlü olacaktır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) verileri de gösteriyor ki Almanya gibi gelişmiş ülkeler sağlık konusunda sahip olduğu imkan ve olanakları bu ülkede yaşayanlar için en doğru şekilde yöneterek ortalama yaşam süresini yaşam kalitesiyle birlikte artırıyor. Bu yazımızda genel olarak Almanya’daki sağlık sistemine değineceğiz. Ayrıca Türkiye’den Almanya’ya gelenlerin sistemi doğru anlaması için iki ülke arasındaki farkları kendi deneyimlerimiz doğrultusunda sunacağız.
Başlıklar
Almanya’da sağlık hizmetleri
Hayat standardının ve ortalama yaşam süresinin hayli yüksek olduğu ülkelerden biri olan Almanya sağlık harcamalarına yaptığı yatırımlarla OECD raporlarına göre gelişmiş ülkeler arasında yer alıyor. Türkiye’de gayri safi yurtiçi hasılanın %4,6’sı sağlık giderlerine harcanırken, Almanya yüzde 11,3 ile sağlık sektöründe başı çeken devletler arasında yerini alıyor. Sadece bu yüzdenin yüksek olması ile “Almanya halkının sağlığını daha çok düşünüyor” diyemeyiz, malum Almanya’da yaşlı nüfus Türkiye’ye göre daha fazla. Bu da sağlık harcaması oranini arttırıyor.
Sağlık sektörüne yaptığı büyük harcamalarla Almanya, Avrupa’da sağlık hizmetlerinin karşılaştırmasını grafik bir dizin olarak sunan Euro Sağlık Tüketici Endeksi’nde (EHCI) 2018 yılı itibariyle 12. sırada yer alıyor. Almanya’da sağlık sistemi, uluslararası standartlara uygun, eşit haklara dayalı, sosyal ve geniş kapsamlı temellere dayanıyor. Alman sağlık hizmetleri, ülkede yaşayan insanların yaşam kalitesini korumayı amaçlayan, sorunlara çözüm üreten, halkı mağdur etmemeyi amaçlayan uygulamaları kapsıyor. Federal Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen, Federal Ortak Komitesi tarafından düzenlenen Alman sağlık politikası, yasal katkılarla finanse ediliyor. Herkes için ücretsiz hizmet sağlamayı amaçlayan sistem dahilinde, devlet sağlık sigortasına kayıtlı olmak kaydıyla herkes Alman sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor. Aksi takdirde birçok alternatifi bulunan özel sağlık sigortalarından yaptırmak gerekiyor.
Türkiye ve Almanya sağlık sistemi farkları
Bir hasta açısından Almanya’da sağlık sistemi Türkiye’dekinden hayli farklı, en önemli farklar:
- Almanya’da süper lüks hastaneler yoktur: Türkiye’de Acıbadem ve Memorial gibi “krallar gibi” ağırlandığınız hastanelere alıştıysanız, Almanya’da hayli zorluk çekeceksiniz. Sigortanız ne olursa olsun burada öyle hastaneler yok.
- Almanya’da hastaneye sadece acil durumlarda gidersiniz, acil olmayan hastalıklarda öncelikle aile doktoruna gitmeniz gerekir.
- Almanya’da “özel sigorta” yeni yeni popüler olan bir konu, dolayısıyla sağlık sistemi ve servis hizmetleri özel hizmet kavramına alışkın değil. Peki bu ne demek? Sigortanız ne olursa olsun herhangi bir hastanede 2 saate kadar doktor sıranızı bekleyebilirsiniz.
- Almanya’da acil servis müdahalesi, Türkiye’deki kadar hızlı değildir. Çok acil bir durumunuz olmadıkça acil serviste saatlerce beklemeniz mümkün.
- Almanya’da çat kapı doktora gidilmez, her zaman doktorunuzu arayarak randevu almanızda fayda var. Aksi halde saatlerde bekleyebilirsiniz.
- Almanya’da doktorların çok büyük bir çoğunluğu 2. yabancı dil olarak İngilizce konuşur.
- Genel olarak Almanya’da kişi başına daha fazla sağlık hizmeti düşer. Örnek olarak Almanya’da kişi başına düşen doktor sayısı 4,2 iken Türkiye’de bu rakam 1,8’dir (OECD, 2016). 1 milyona düşen hastane sayısı Almanya’da 37 iken Türkiye’de 19’dur. (OECD, 2017)
- Almanya’da genel olarak sağlık hizmetleri Türkiye’ye göre TL bazında daha pahalıdır. Bu yüzden, Almanya’da yaşayan Türkler genelde sağlık ihtiyaçlarını Türkiye’ye geldiklerinde karşılarlar. Ancak tabii sigortanın geçerli olup olmayacağını kontrol etmek gerekir.
- Almanya’da doğum çoğu gelişmiş ülkelerde olduğu gibi normal yollarla uzman bir ebe yardımıyla olur, Türkiye’deki gibi sezeryan ile müdahale sadece zorunlu ise tercih edilir.
Önemli: Özellikle Türkiye’den taşınanlar için Almanya sağlık sistemi detaylarını anlamak oldukça önemli. Burada sizin sağlık sisteminden bekledikleriniz ve sistemin sizden bekledikleri Türkiye’ye göre farklı olabilir. Sigorta seçiminizi de sağlık sistemini anladıktan sonra yapmanızı öneriyoruz.
Almanya’da kamu ve özel sigorta sistemi
Almanya’da sağlık sistemi finanse edilirken sosyal sigorta yöntemi kullanılıyor. Bu sistemin temeli çalışan maaşlarından ve iş verenlerden alınan primlere dayanıyor. Ayda belirli bir tutarın üzerinde para kazanan kişiler sigorta primlerini ödemeye tabi tutuluyor. Almanya’da çalışan her yetişkin bireyin zorunlu sağlık sigortası (Krankenkassen) yaptırması gerekiyor. Sağlık sigortasının yanında kaza, işsizlik, bakım, emeklilik gibi durumlar da katkı payları ve primlerle sosyal güvence kapsamına giriyor. Kamu sağlık sigortası; muayene, tıbbı tedaviler, temel diş sağlığı, hamilelik ve doğum gibi birçok hizmete cevap veriyor. Bununla birlikte maddi durumu iyi olan ve daha kapsamlı bir sigorta türü isteyen kişiler yine Almanya’daki özel sağlık sigortası (Private Krankenversicherung) türlerinden yararlanabiliyor.
Peki ya Almanya’da sigortanızı hangi kanallardan yaptırabilirsiniz? Almanya’ya yakın zamanda taşındıysanız, sigorta şirketlerini ve poliçe detaylarını bilmek ve karşılaştırmak hayli zor olacak, özellikle de Almanca bilmiyorsanız.
Almanya’daki hastaneler, hastalara lüks ve konfordan çok en iyi ve en kaliteli hizmeti yüksek standartlarla vermeyi amaçlıyor. Alman sağlık çalışanları, bireylere her koşulda doğru bilgiyi vererek hasta ve doktor arasındaki güven ilişkisinde şeffaflık ilkesini benimsiyor; ortak bir amaç etrafında toplanarak, hastalara zamanında ve etkili bir tedavi yöntemi sunmak için standartlardan asla ödün vermiyor. Özetle, Almanya’da sağlık sistemi, büyük bir özveriyle ülkede yaşayan her insanın daha iyi şartlarda yaşaması ve hayat standardını belirli bir seviyenin üzerinde tutması için imkan tanıyor. Peki sağlık sistemini oturtmuş ülkeler milli gelirlerinin yüzde kaçını bu alana harcıyor? Hangi ülkede insan ömrünün ne kadarı sağlık sorunlarıyla baş etmekle geçiyor? Bu soruların cevabını BBC’nin hazırladığı bu kaynaktan öğrenebilirsiniz.
Merhaba, yani Almanya’da Türkiye’deki gibi özel hastaneler yok, tüm hastaneler devlet hastanesi mantığında öyle mi? Yani bu durumda herkese eşit bir muamele mi gösteriliyor?
Merhaba Dinçer, özel hastaneler var sadece Türkiye’deki kadar popüler değil. Herkese eşit muamele düşüncesi de kişiye göre farklı algılanan bir durum. Bence Almanya bir eşitlik ülkesi ancak bu her zaman sağlanamıyor. Bazı insanlar, diğerlerinden daha “eşit” olabiliyor 🙂
Almanyada ki hastanelerde röntgen ve tahlil sonuçları hastalar ile dijital veya resmi olarak paylaşılıyor mu?
Mesela ben belimden çektirdiğim röntgen filmini tedaviden sonra alabiliyormuyum?
Merhaba Mehmet, kişisel deneyimlerimize göre söylemek gerekirse, evet alınabiliyor. Size ait bir belgenin alınanamasının nedenlerini düşünemiyorum.
türkiye ile almanya arasindaki en önemli ve büyük fark kanimca hasta refakatci meselesi almanyada hastaya hasta yakinlari ziyaret vaktinde gelir ve giderler, tabi doktorundan bilgide alirlar o kadar, hastanin yaninda gecelemezler. hastayla yetkili hastabakicilar ilgilnir ve bunlar icin ekstra bir ödeme talep edilmez…
hemşire olarak özel hastanede ya da devlette çalışmanın farkı var mı acaba maaş olarak
Merhaba Merve,
Bildiğimiz kadarıyla bir farkı yok. Almanya’da hem özel hem de devlet hastanelerinde maaş ve ek menfaatler arasında çok fark olmuyor.
Acil bir durum geliştiğinde hastaneye AT 11 belgesi ile direk gidilebilir mi?
Merhaba Ali,
AT11 sigorta belgesi değil, daha çok Almanya’da ücretsiz sigorta olabilmeni sağlayan bir belge. Dolayısıyla öncelikle Barmer gibi bir şirkete bu belgeyi sunarak sigorta kartını alman gerekiyor.
Almanya’da ücretli olarak özel uzman doktor fiyatları yaklaşık ne kadardır. Yani devletin standart olarak belirlediği bir fiyat var mıdır?
Merhaba Mukaddes,
Evet bir standart var ama bu standardı belirleyen bir çok faktör var. Mesela ne doktoru, hangi eyalette, hangi tedavi uygulandı, hangi muayene yapıldı vs vs… O yüzden bunun listesini bulsan bile yararlı olacağını düşünmüyorum.
Kızım dil kursuna gitti oturum izni ile kursuna devam edecek. Babası emekli. Bizim Almanya da sağlık hizmeti almanız için ne yapmamız gerekiyor
Merhaba Dilek,
Kızınız Almanya’da dil okulu ile bulunuyor. Siz de Türkiye’desiniz ve Almanya’daki sağlık sisteminden yararlanmak istiyorsunuz, doğru mudur?
Merhaba
Almanyada Sağlık Yönetimi bölümü hakkında bir bilginiz var mı? İş olanakları bakımından
Fikrimce sağlıkla ilgili her konuda iş imkanları yüksek.
İkk sigortamin kapatildigini nasil ogrenebilirim? İsi birakirken ofisteki kisiler sigortani kapatiriz demisti. Kapatildigini sorgulatabilecegim internet sitesi yada telefon numarasi varmi?
Merhaba Ali,
Tabii, Google’a bakabilirsin IKK’yı hemen bulabilirsin.