Almanya’da Karnaval ya da Faşing özellikle Ren bölgesinde olmak üzere ülkenin katolik kesimlerinde kutlanan eski bir gelenektir. Birçok ülkede olduğu gibi Almanya’da Karnaval, bayram mevsimi olmakla beraber, orta çağlardan beri kutlanır ve genellikle bir ziyafet ve kutlama dönemi olarak nitelendirilir. Yerel gelenekler ülkeler ve bölgeler arasında farklılık gösterse de, kutlamalar neredeyse evrensel olarak geçit törenleri ve sokak partileri, kostümler ve maskeler ve bol miktarda yiyecek ve içecek gibi halka açık etkinlikleri içerir. Bu arada Almanya’da Karnaval demişken, bu Karnaval’in detaylı tarihini bir de değerli yazarımız Kamuran Zens’in kaleminden “Alman Karnavalı: Renkleriyle ve şenlikleriyle öne çıkan bir gelenek” başlıklı yazısında okumalısınız.
Almanya’ya turist ya da kalıcı olarak geldiyseniz, Karnaval etkinliklerine kesinlikle katılmanızı, en azından bir sefer de olsa deneyimlemenizi öneriyoruz. Şimdiden belirtmekte fayda var: Alman Karnavalı iyi, hoş, güzel ancak herkese göre bir eğlence değil.
Bu festival, Almanya’da nerede olduğunuza bağlı olarak Karneval veya Fasching olarak adlandırılır. Genel olarak, Karneval kelimesi orta ve kuzey Almanya’da (Mainz hariç) kullanılır, Fasching kelimesi ise esas olarak güney Almanya’da kullanılır. Fastenacht adı da Baden-Württemberg’de kullanılmaktadır.
Başlıklar
Almanya’da Karnaval geleneği kökenleri pagan dinlerine dayanır. Pagan dinleri Hıristiyanlığın gelişinden önce var olmuştur ve Romalı’lara kadar dayanır. Almanya Hıristiyanlaştırıldığında, halk tarafından çoğunlukla kabul edilen gelenekler kilise tarafından kabul edildi ve yavaş yavaş bugün bildiğimiz Karnaval haline geldi. Karnaval, 40 günlük oruç, perhiz ve kişinin iç dünyasına bakisine başlamadan önce yeme, içme ve hoşgörünün “son partisi” olarak görülmeye başlandı. Karnaval kelimesi sözlük anlamı olarak “ete veda” (“carne vale”) anlamına gelir. Alman karnavalı boyunca, geçit törenleri, sarhoşluk ve şeker toplama gibi gelenekler kalıcılığını bu zamana kadar korusa da, çoğu insan oruç tutma geleceğini gerçekleştirmiyor.
Almanya’da Karnaval 11 Kasım saat 11: 11’de başlar ve Küllü Çarşamba (Aschermittwoch) öncesi günü 23: 59’da biter. Küllü Çarşamba her yıl farklı bir tarihte düşse de, Almanya’da karnaval sezonu mutlaka 11.11’de 11:11’de başlar. Almanya’da her şehir, Köln gibi karnavalın başlangıcını kutlamaz. 11 Kasım’ın açılışından sonra, Küllü Çarşambadan altı gün öncesine kadar başka hiçbir şey olmamış gibi görünebilir ancak bu büyük partiler arasında, karnavalı kutlayan tüm yerlerde yüzlerce küçük ve daha geleneksel etkinlik gerçekleşir. Almanlar her şey için dernek kurmayı severler ve Almanya’da yüzlerce Karnaval Derneği partiler verir ve kutlama etkinliklerine dahil olur.
Almanya’da Karnaval resmi tatil olarak tanınmasa da, bazı bölgelerde Karnaval resmi olmayan bir tatil olarak kabul edilir ve bazı işletmelerin kutlamalara katılmak için dükkanları kapattığını fark edebilirsiniz. Örnek olarak Köln bölgesinde birçok büyük işletme çalışanlarına bugün gelmemelerini ve eğlenmelerini tavsiye eder.
11 Kasım
Bahsettiğimiz gibi, Almanya’da karnaval sezonu resmi olarak 11 Kasım’da sabah 11’ı tam olarak 11 dakika gece başlıyor. Bundan sonra Küllü Çarşambası’ya kadar görülebilecek nispeten küçük Karnaval kutlamaları vardır.
Şişman Perşembe (Weiberfastnacht)
Almanya’da karnaval boyunca bir sonraki kutlama Küllü Çarşamba’dan altı gün önceki gün olan Şişman Perşembe (Fat Thursday) günü başlar. Bu gün Katoliklerin Paskalya bayramına kadar gerçekleştirecekleri perhizden önceki son gün olarak bilinir. Bu günden sonra dindar olan kesim, paskalya bayramına kadar yediğine içtiğine biraz daha dikkat eder. Bu yüzden Şişman Perşembe bol bol yemek yeme günüdür.
Almanya’da Kadınlar Karnavalı anlamına gelen Weiberfastnacht, Şişman Perşembe gününde saat 11: 11’de başlıyor. Genellikle kadınların bir günlüğüne belediyeyi ele geçirmelerine ve orada çalışan erkeklerin öpücük karşılığında bağlarını kesmelerine izin verilir. Bu kutlama aynı zamanda sokak karnavalinin da başlangıcıdır. Kadınlar gün boyunca erkeklerin kravatlarını kesmeye devam eder ve kadınların herhangi bir uyarı yapmadan erkekleri öpmeleri çok yaygındır.
Almanya’da karnaval haftasonunun Şubat ayı gibi soğuk bir zamanda olduğunu düşünürsek, sabahın erken saatlerinde içilen bir içecek olan Fruhschoppen’ı, geleneksel Alman içeceği olan Gluhwein’ı ya da soğuk bir Alman birasını içmek mutlak bir zorunluluktur. Karnı aç olanlar için ise Alman simidi brezel güzel bir seçenektir. Bu hafta sonu partilere ve daha resmi balolara yabancı değil.
Küllü Çarşamba’dan önceki Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri daha küçük kutlamalar yapılmaya devam edilir.
Güllü Pazartesi (Rosenmontag)
Güllü Pazartesi anlamına gelen Rosenmontag, çoğu için Almanya’da karnaval sezonunun büyük sonu. Almanya’da Köln ve Düsseldorf gibi büyük şehirde Güllü Pazartesi gününde geçit törenleri olur. Bu geçit törenlerinde başta Almanya olmak üzere dünyadaki birçok ünlü kişinin karikatürleri gösterilir ve bu kişilerle alay edilir. Almanya’nın, ABD’denin hatta Türkiye’nin bile en tepesindeki siyasetçilerin büyük kuklaları geçit töreninde gösterilir. Geçit töreni sırasında, geçiş yapan bir farklı aracın canlı bir müziği vardır ve kenarda izleyen insanlara şeker ve diğer ufak hediyeler fırlatır. Bu geçit töreninde şeker yakalamak özellikle çocuklar için çok popüler bir spordur.
Tövbe Salısı (Veilchendienstag)
Tövbe Salısı (Veilchendienstag) Almanya’da Karnavalın son gününü temsil ediyor ve dolayısıyla diğerlerinden biraz daha sessiz. Bu günkü ana faaliyet, gün sonunda gerçek boyutunda samandan yapılmış bir figürün (Nubbel) yakılmasıdır. Nubbel, Karnaval sezonunda işlenen tüm günahları simgeliyor. Bir kez yakıldığında, tüm bu günahlar affedilir.
Küllü Çarşamba (Aschermittwoch)
Küllü Çarşamba, Almanya’da Karnaval sezonunun sonunu ve oruç tutmanın ilk gününü işaret eder. Dindar kişiler kiliseye gider ve alnına bir kul hacı alır. Geleneksel bir balık yemeği, önümüzdeki sezon için daha sağlıklı yaşamın başlangıcı olur. Oruç Paskalya Pazarına kadar sürer.
Almanya’da karnaval kutlamak için şehirler
Karvanal boyunca Almanya’daysanız, Karnaval’a kesinlikle katılarak bir sefer de olsa deneyimlemenizi öneririz. Peki, Almanya’da hangi şehirlerde Karnaval kutlanır? İşte, Karnaval’in kutlandığını en büyük Alman şehirleri:
“Çılgın günler”, tüm Almanya’daki en büyük ve en eski (kaydedilmiş) karnaval olan Köln Karnavalı‘nı doğru bir şekilde anlatıyor. Kutlamalar sırasında, barlar ve barlar Karnaval süresince kapanış saatlerini askıya alırken sokaklar geçit törenlerine, gösterilere ve partilere verilir.
Köln’deki Karnaval sezonunun en önemli özelliği, şehirde yürüyen binlerce insanın izleyicilere “Kolle Alaaf” (her şeyden önce Köln) haykırışları için avuç dolusu şeker ve çiçek yağdırdığı Güllü Pazartesi yürüyüşüdür. Köln şehri alay, hiciv ve mizah konusunda uzmanlaştığı için, geçit töreninin dev, süslü samandıraları her yıl Almanya’da karnaval yaklaşırken merakla beklenmektedir.
Münih’te karnaval, Köln’e kıyasla daha küçük ama yine de unutulmaz bir etkinliktir. Festivaller Marienplatz’da ve yakındaki Viktualienmarkt’ta, Pazar Karnavalı’nda “Daft Şövalyeleri” (die Damischen Ritter) büyük bir geçit töreni ile sona eriyor. Görülmesi gereken diğer etkinlikler arasında Viktualienmarkt’ta Tövbe Salısı boyunca Pazar Kadınlarının Dansı (die Damischen Ritter), 1800’lerde başlayan ancak o zamandan beri Münih’teki Karnaval’in en önemli cazibe merkezlerinden biri haline gelen bir gelenektir.
Mainz karnavalı, renkli, içkili şenliklere zeka ve mizah katıyor. Hiciv, edebi mizah ve politikacılarla alay etme performanslarıyla bilinir.
Ana etkinlikler, Altweiberfastnacht’tan Tövbe Salısı’na kadar süren ana Karnaval haftasında gerçekleşir. Mainz, Avrupa’da türünün en büyüğü olan çocuk geçit töreniyle de ünlüdür.
Düsseldorf, Almanya’nın en popüler karnavallarından birine ev sahipliği yapıyor. Köln ve Düsseldorf arasında her konuda olduğu gibi karnaval sırasında da muhteşem bir rekabet var. “Düsseldorf Helau” sloganları atan karnavala katılan kişiler, müzik, dans ve kahkahalarla sokaklara dökülür.
Aachen karnavalının sloganı: Kalbinizde neşe ile eğlenin (Spass an der Freud). Bu karnaval neşeli ve eğlenceli. Şarkı söylemek, dans etmek, içmek ve şakalaşmak bu festivalin kalbini oluşturuyor ve tüm etkinlikler eğlenceli ve eğlenceli bir atmosferle karakterize ediliyor.
Yazımızı Düsseldorf’da Güllü Pazartesi gününe ait bir geçiş töreniyle bitirelim. Konuşma dili Almanca ancak alt yazıyı Türkçe’ye çevirerek dinlemenizi tavsiye ederiz.
